Autor: Joanna Wrzeszcz

Jeśli chodzi o nieoczywiste technologie solarne, na szczególną uwagę zasługuje fotowoltaika na wodzie, znana również jako pływająca fotowoltaika, floating PV system albo system FPV, czyli panele PV umieszczone na unoszących się na powierzchni konstrukcjach zlokalizowanych w zbiornikach wodnych.

Ciągle nierozpowszechniona w Polsce, zaczyna zdobywać coraz więcej rozpoznawalności w Europie i na świecie. Dlaczego warto obserwować ten trend? Jakie korzyści niesie za sobą pływająca fotowoltaika? Jak dokładnie działa pływająca farma fotowoltaiczna w porównaniu do tradycyjnych farm lądowych?

Dlaczego fotowoltaika na wodzie?

Wiele krajów zmaga się z brakiem przestrzeni na nowe lądowe instalacje PV, zwłaszcza w gęsto zaludnionych obszarach. Do tego dochodzi konkurowanie o ziemię między rolnictwem, przemysłem i rozwojem nieruchomości. Dobrym przykładem są Włochy, które zakazały dalszych realizacji PV na terenach rolnych. Kolejne wielkopowierzchniowe farmy, pojawiające się na tanich, ale ekologicznie cennych terenach, budzą obawy o bioróżnorodność.

W Europie problem ten jest szczególnie istotny, ponieważ wiele instalacji OZE znajduje się w obszarach chronionych. Dlatego Komisja Europejska bada i promuje innowacje, które minimalizują szkody dla ekosystemów. W odpowiedzi na te wyzwania rozpędu nabiera rozwój pływających farm, które oferują energię odnawialną bez potrzeby zajmowania dodatkowej ziemi. Fotowoltaiczne powierzchnie jezior i innych zbiorników wodnych to element zrównoważonej przyszłości.

Pływające panele PV

Fotowoltaika na wodzie opiera się na modułach fotowoltaicznych instalowanych na specjalnych platformach, które unoszą się na powierzchni zbiorników wodnych, takich jak jeziora, stawy irygacyjne, zapory czy nieużytki takie jak zamknięte żwirownie (celem jest zagospodarowanie zbiorników wodnych, które nie są wykorzystywane do turystyki, żeglarstwa, rolnictwa ani innych celów).

Panele te działają na tej samej zasadzie co naziemne systemy fotowoltaiczne i przekształcają światło słoneczne w energię elektryczną – prąd stały (DC) jest przekształcany w prąd zmienny (AC) za pomocą falowników. Czy różni się to od klasycznej instalacji fotowoltaicznej? W mechanizmie produkcji energii nie.

Pływające platformy, wykonane z materiałów wypornościowych, zapewniają stabilność paneli na wodzie, a specjalne systemy kotwiczenia utrzymują je w odpowiednim miejscu, zapobiegając przesuwaniu się pod wpływem wiatru lub prądów wodnych. Konstrukcja zachowuje jednak elastyczność, która pozwala panelom dostosować się do ruchów wody.

Wykorzystanie powierzchni wody umożliwia naturalne chłodzenie paneli, dzięki czemu ich wydajność jest wyższa niż w przypadku instalacji naziemnych.

Przeczytaj też: Panele PV: Własna Energia z Promieni Słońca

Od kiedy działają pływające farmy fotowoltaiczne?

Historia pływających paneli fotowoltaicznych sięga do 2007 roku. To wtedy w Japonii uruchomiono pierwszą instalację floating o mocy 20 kW, która stała się fundamentem pod rozwój tej technologii w innych krajach, takich jak Korea Południowa, Chiny czy USA. Rozwój pływających farm przyspieszył dzięki zrozumieniu, że mogą one rozwiązać problemy związane z brakiem gruntów i zwiększyć efektywność produkcji energii. Dzięki współpracy między rządami, przemysłem i ośrodkami badawczymi doskonalono projekty i efektywność systemów FPV.

Dzisiaj projekty pływających farm pojawiają się na całym świecie. W Europie zapowiedziano budowę pływającej farmy słonecznej o mocy 74,3 MW – powstanie na sztucznym zbiorniku w dawnej żwirowni w północno-wschodniej Francji.

W Polsce technologia jest w początkowej fazie rozwoju. Pierwsza pływająca farma działa od 2022 roku w Gdańsku i składa się z 110 paneli o mocy 49,5 kWp umieszczonych na sztucznym zbiorniku retencyjnym wód opadowych.

Zalety pływającej instalacji

Jakie są zalety pływającej instalacji? Oprócz tego, że pływająca farma fotowoltaiczna generuje czystą energię i wprowadza ją do naszego systemu energetycznego, przyczyniając się do rozwoju OZE i zielonej rewolucji, możemy wymienić kilka kluczowych zalet. Zacznijmy od tego, że dzięki możliwościom oszczędzania gruntów i zwiększonej efektywności, zastosowania fotowoltaiki pływającej stają się coraz bardziej popularne w krajach o dużym zagęszczeniu ludności.

1. Optymalne wykorzystanie przestrzeni

Pływająca elektrownia słoneczna zwiększa nasze możliwości w wykorzystywaniu dostępnych przestrzeni, zwłaszcza w miejscach, gdzie grunt jest deficytowy, zbyt drogi albo zbyt produktywny (gleby wysokiej jakości gwarantujące wysokie plony), co dobrze pokazują przykłady krajów azjatyckich takich jak Japonia czy Korea Południowa. Technologia pływającej fotowoltaiki wychodzi też naprzeciw konfliktowi o grunty z sektorem rolniczym, który coraz częściej postrzega duże naziemne elektrownie słoneczne jako zagrożenie dla kurczących się zasobów ziemi uprawnej.

2. Lepsza żywotność i efektywność paneli

Pływające panele słoneczne osiągają wyższą efektywność niż systemy naziemne – woda działa jak naturalny system chłodzenia, zapobiegając ich przegrzewaniu. Wykorzystanie powierzchni wody może zwiększyć wydajność energetyczną paneli do 15%. Dodatkowo, woda odbija promienie słoneczne, które w normalnych warunkach mogłyby zostać rozproszone lub pochłonięte przez grunt. Odbite światło trafia z powrotem na panele, co zwiększa ilość energii, którą panele mogą wygenerować.

3. Łatwiejsza konserwacja instalacji

Instalacje floating na wodzie nie wymagają tak częstego czyszczenia. Powietrze nad zbiornikami wodnymi zawiera mniej pyłu i zanieczyszczeń w porównaniu do terenów lądowych – woda działa jak naturalny filtr. W warunkach naziemnych zabrudzenia obniżają wydajność paneli, dlatego trzeba je regularnie czyścić. Ponadto przy instalacjach naziemnych często rośnie roślinność, która wymaga regularnego koszenia – instalacja floating nie generuje tego problemu.

Przeczytaj też: Konserwacja paneli fotowoltaicznych

4. Kontrola środowiska wodnego

Czy pływające panele PV mogą mieć pozytywny wpływ na zarządzanie środowiskiem wodnym? Częściowe zacienienie zbiornika wodnego przez panele ogranicza rozwój glonów, które mogą wpływać negatywnie na jakość wody, zwłaszcza w cieplejszych klimatach. Redukcja promieniowania słonecznego docierającego do wody zmniejsza jej temperaturę, co może poprawić warunki dla niektórych gatunków wodnych. Dodatkowo, pływające farmy fotowoltaiczne mogą działać jako bariera dla wiatru, zmniejszając falowanie powierzchni wody i pomagając w ochronie brzegów zbiornika przed erozją.

W wypadku większych projektów FPV, pływające panele słoneczne mogą pomóc w oszczędzaniu wody, zapobiegając jej parowaniu, co jest szczególnie ważne w obliczu narastających problemów z suszami w wielu regionach świata.

Fotowoltaika na wodzie może być rozwiązaniem dla przedsiębiorstw, które dysponują wyłącznie „terenami” wodnymi – tak jak zbiorniki wodne i baseny w oczyszczalniach ścieków, które przechowują wodę do użytku domowego i komercyjnego.

Przeczytaj też: Fotowoltaika dla przemysłu: co musisz wiedzieć, jak zacząć?

Projekt instalacji floating PV

Projekty pływających farm wymagają starannego planowania i analizy, aby zmaksymalizować wykorzystanie technologii pływającej oraz uniknąć problemów związanych z jakością wody i środowiskiem. Fundamentalne etapy obejmują wybór odpowiedniej lokalizacji, uwzględniającej warunki hydrologiczne i klimat, oraz zaprojektowanie konstrukcji, która będzie sprawdzała się w warunkach wodnych.

W Electrum projektujemy i budujemy farmy fotowoltaiczne. Dowiedz się więcej z artykułu: Projekt farmy fotowoltaicznej – co trzeba wiedzieć?

Ale jak na ten moment w Polsce wygląda projekt instalacji floating PV?

Istotnym aspektem są tu niewiadome dotyczące decyzji administracyjnych, takich jak wymagania w ramach Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach (DoŚU). Należy uwzględnić potencjalne obostrzenia związane z wpływem instalacji na ekosystemy wodne oraz analizę, jak projekty FPV będą kwalifikowane w polskiej nomenklaturze pod kątem uzyskiwania Pozwolenia na Budowę (PnB). Kluczowa będzie również możliwość zabezpieczenia realizacji FPV w Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) oraz w Planach Ochrony (PO). W kwestii korzystania z wód do celów energetycznych niezbędne będzie uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego.

Ważnym elementem projektu jest także integracja z lokalną siecią energetyczną oraz minimalizacja wpływu instalacji na ekosystem, np. poprzez monitorowanie poziomu tlenu w wodzie i jakości środowiska wodnego.

Przeczytaj też: Jak skutecznie uzyskać warunki przyłączenia farmy PV?

W Electrum pomagamy w wyznaczeniu indywidualnej drogi do odnawialnych źródeł energii, oferując kompleksowe wsparcie w projektowaniu i wdrażaniu technologii fotowoltaicznych, w tym nowoczesnych systemów FPV.

Skontaktuj się z nami

Umieszczenie pływających paneli

Umieszczenie pływających paneli fotowoltaicznych na wodzie wymaga przede wszystkim wyboru odpowiedniego zbiornika wodnego – preferowane są sztuczne jeziora, zbiorniki zaporowe lub tereny wykorzystywane do celów przemysłowych, takie jak oczyszczalnie ścieków. Ważne jest, aby zbiornik miał stabilny poziom wody i nie był narażony na ekstremalne warunki pogodowe, takie jak silne prądy czy fale, które mogłyby uszkodzić panele lub zmniejszyć ich efektywność.

W Polsce istotnym czynnikiem wpływającym na farmy fotowoltaiczne na wodzie będą zmieniające się pory roku – szczególnie zima i mróz, które mogą negatywnie oddziaływać na trwałość instalacji. Aby temu zaradzić, stosuje się wytrzymałe materiały odporne na niskie temperatury oraz elastyczne systemy kotwiczenia, pozwalające konstrukcjom dostosować się do ruchów lodu. Niektóre instalacje mogą również korzystać z systemów podgrzewania, zapobiegających zamarzaniu wody wokół paneli. Alternatywnie, umieszczanie farm na głębszych zbiornikach wodnych lub ograniczenie ich działania do cieplejszych miesięcy może zmniejszyć ryzyko uszkodzeń.

Pływająca elektrownia fotowoltaiczna a koszty

Pływające panele słoneczne nie są oczywiście rozwiązaniem, które nie idzie w parze z wyzwaniami. Instalacja floating może kosztować o 25 procent więcej niż systemy na lądzie. Panele niosą za sobą ryzyko obniżania poziomu tlenu w wodzie, co może zaszkodzić rybom, a same panele, przy nieodpowiedniej technologii, mogą negatywnie wpływać na jakość wody.

Choć farma fotowoltaiczna na wodzie jest droższa od systemów lądowych, rosnące wsparcie finansowe ze strony Unii Europejskiej dla innowacyjnych technologii energetycznych może zniwelować te różnice. Polska ma dostęp do funduszy przeznaczonych na rozwój odnawialnych źródeł energii, które mogą wspierać pilotażowe projekty FPV. Oferowane kredyty i dotacje mogą być istotnym wsparciem dla firm planujących inwestycje w pływające farmy PV. W Polsce zastosowania fotowoltaiki pływającej mogą pomóc w zrównoważonym rozwoju energetycznym, zmniejszając presję na tereny rolnicze i chronione obszary przyrodnicze.

Przeczytaj też: Budowa Farm Fotowoltaicznych

Elektrownia fotowoltaiczna na wodzie w Polsce

Podsumowując, farma fotowoltaiczna na wodzie, znana jako floating PV system, to innowacyjne rozwiązanie pozwalające na produkcję czystej energii bez potrzeby zajmowania cennych gruntów.

Instalacje te umieszczane są na zbiornikach wodnych (panele fotowoltaiczne umieszczane są na platformach pływających), co nie tylko pozwala na oszczędność przestrzeni, ale także zwiększa wydajność paneli dzięki naturalnemu chłodzeniu ich przez wodę.

Pływające elektrownie słoneczne stanowią idealne rozwiązanie dla terenów o ograniczonej powierzchni lądowej, a dodatkowo pomagają zmniejszyć parowanie wody.

Mamy nadzieję, że rozwój pływających farm w Polsce to kwestia czasu – projekty pływających farm są u nas w fazie koncepcyjnej, jednak już teraz pojawiają się pierwsze analizy dotyczące możliwości ich wdrożenia. Niestety, podobnie jak w przypadku innych technologii odnawialnych, takich jak offshore, zielony wodór czy magazyny energii, wdrożenie technologii FPV w Polsce napotyka przeszkody legislacyjne. Mimo że technologia i potencjał są obecne, brakuje odpowiednich regulacji, które mogłyby przyspieszyć implementację tego rozwiązania.

Polskie firmy na razie nie są szeroko zaangażowane w rozwój tej technologii. Electrum rozpatrywało potencjał floating PV, jednak podobnie jak w przypadku agrofotowoltaiki, bariery prawne oraz brak zachęt legislacyjnych utrudniają postęp w tej dziedzinie.

Pozytywów szukamy w tym, że udokumentowane i wieloletnie doświadczenie innych krajów w tym zakresie będzie pomocne w momencie, w którym zechcemy wprowadzić tę technologię na szerszą skalę. Mamy możliwość adaptowania najlepszych praktyk i technologii do lokalnych warunków.

Fotowoltaika na wodzie – podsumowanie

Na koniec warto podkreślić, że 70% powierzchni Ziemi pokrywa woda. W przyszłości zastosowania fotowoltaiki pływającej mogą zostać rozszerzone na platformy oceaniczne, co otworzy nowe możliwości pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł. Trwające badania nad konstrukcjami zdolnymi do przetrwania w trudnych warunkach morskich otworzą nowe możliwości dla wykorzystania powierzchni wody.

Odnawialne źródła Energii (OZE)

Odnawialne źródła energii (OZE) to źródła, których wykorzystanie nie powoduje długotrwałego deficytu, ponieważ zasoby szybko się odnawiają. W skali ludzkiego czasu są trwałe i niezmienne. Obejmują m.in.:

• Energetykę wiatrową: produkcja energii z wiatru w specjalnych turbinach na lądzie (onshore wind) lub na morzach i oceanach (offshore wind).
• Energetykę solarną: wytwarzanie energii i ciepła z promieniowania słonecznego za pomocą instalacji fotowoltaicznych. Kolektory wytwarzają energię cieplną.
• Energetykę wodną: przetwarzanie siły płynącej lub opadającej wody w energię kinetyczną za pomocą specjalnych budowli hydrotechnicznych.
• Energetykę geotermalną: wykorzystanie zasobów ciepła pod powierzchnią Ziemi.
• Energetykę pochodzącą z biomasy: przetwarzanie biomasy (np. z produktów rolnych, odpadów) w paliwa stałe, płynne lub gazowe1234.

Greenfield

Greenfield w budownictwie oznacza inwestycje na niezagospodarowanym terenie, który nie posiada wcześniejszych ograniczeń wynikających z istniejących budynków lub infrastruktury. To jak budować na “zielonej łące”, gdzie nie ma potrzeby uwzględniania istniejących struktur.

Przykłady to nowe fabryki, elektrownie, lotniska, które są budowane od podstaw na niezagospodarowanym terenie. W przemyśle transportowym (np. samochody, samoloty, silniki) równoważnym pojęciem jest “projekt od zera” (ang. clean sheet design)

Brownfield

Brownfield w budownictwie oznacza inwestycje na terenie, który był już wcześniej zagospodarowany lub wykorzystywany. W przypadku brownfield, istnieje już pewna infrastruktura lub obiekty na danym terenie. Przykłady to modernizacje istniejących budynków, rozbudowy lub remonty. W przemyśle chemicznym, modyfikacje istniejącej fabryki w celu zwiększenia wydajności są przykładem brownfield.

Decyzja o Warunkach Zabudowy (WZ)

Warunki zabudowy to decyzja administracyjna, którą wydaje właściwy organ gminy. Określa ona możliwości i ograniczenia dotyczące zagospodarowania nieruchomości. W takiej decyzji znajdują się informacje na temat typu zabudowy, parametrów technicznych, wysokości budynku, dachu, ilości kondygnacji oraz wytycznych dotyczących zagospodarowania terenu.

Warunki zabudowy dotyczące budowy farm słonecznych mogą różnić się w zależności od lokalizacji i przepisów obowiązujących w danej gminie lub regionie.

Niemniej jednak, oto ogólne informacje:

Farmy słoneczne:

W przypadku farm słonecznych warunki zabudowy obejmują takie kwestie jak:

• Minimalna odległość od granic działki.
• Kąt nachylenia paneli słonecznych.
• Wysokość konstrukcji nośnych paneli.
• Parametry obiektów kubaturowych.
• Maksymalny udział powierzchni zabudowanej oraz minimalny udział powierzchni biologiczne czynnej.
• Wpływ na środowisko (np. ochrona przyrody, krajobraz).
• Bezpieczeństwo i dostępność terenu dla konserwacji paneli.

Pamiętaj, że dokładne wymagania będą zależały od lokalnych przepisów i specyfikacji projektu. Jeśli planujesz budowę farmy słonecznej, warto skonsultować się z lokalnym urzędem gminy lub specjalistą ds. planowania przestrzennego, aby uzyskać dokładne informacje na ten temat.

Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP)

Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) to akt prawa miejscowego, uchwalany przez radę miasta lub gminy. Reguluje sposób wykorzystania obszaru na terenie danej gminy lub miasta. MPZP jest ważny tylko na obszarze, który go uchwalił, i określa przeznaczenie oraz sposób zagospodarowania terenu. W dokumencie MPZP znajdują się informacje dotyczące:

• Przeznaczenia terenów: Określa, do czego można wykorzystać poszczególne działki.
• Zasad ochrony i kształtowania przestrzeni: Wskazuje, jak utrzymać ład przestrzenny i krajobrazowy.
• Zasad kształtowania zabudowy: Obejmuje m.in. wysokość budynków, linie zabudowy i gabaryty obiektów.
• Wskaźników zagospodarowania terenu: Określa intensywność zabudowy, udział powierzchni biologicznie czynnej i inne parametry.
• Ograniczeń w użytkowaniu terenów: W tym zakaz zabudowy i szczególne warunki zagospodarowania. MPZP wpływa na wartość nieruchomości i kształtuje przyszłe otoczenie działek

Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) jest kluczowy przy budowie farm fotowoltaicznych. Oto, jak to działa:

• Plan miejscowy: Farmy fotowoltaiczne mogą powstawać wyłącznie na podstawie zapisów MPZP. Wcześniej instalacje OZE mogły być realizowane także na podstawie decyzji o warunkach zabudowy (decyzji WZ), ale teraz MPZP jest wymagane.
• Obszary pod OZE: Gmina musi wyznaczyć obszary pod instalacje OZE w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. To oznacza, że tereny pod farmy fotowoltaiczne są określone w planie miejscowym.
• Wprowadzone zmiany: Nowe przepisy ułatwiają rozwój elektrowni fotowoltaicznych, ale niektórzy obawiają się, że mogą wyhamować rozwój dużych farm fotowoltaicznych w Polsce.

Plan Ogólny (PO)

Plan Ogólny (PO) to nowy akt planowania przestrzennego, który zastępuje dotychczasowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Jest to akt prawa miejscowego, co oznacza, że ma moc prawną w określonym obszarze. Oznacza to, że jest wiążący dla mieszkańców, przedsiębiorców i instytucji działających w danym miejscu. W przypadku Planu Ogólnego w budownictwie, jest to planowanie przestrzenne, które reguluje zagospodarowanie terenu na poziomie gminy.

Plan Ogólny stanowi podstawę do uchwalania bardziej szczegółowych planów miejscowych oraz wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

Plan Ogólny musi być uchwalony obligatoryjnie dla całej gminy, a gminy mają czas do 1 stycznia 2026 roku na jego uchwalenie. Ustalenia w Planie Ogólnym stanowią podstawę do uchwalania planów miejscowych oraz wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

Decyzja o pozwoleniu na budowę (PnB)

Pozwolenie na budowę to decyzja administracyjna, która jest niezbędną do rozpoczęcia i prowadzenia budowy lub wykonywania robót budowlanych.

Decyzja o pozwoleniu na budowę (PnB) to decyzja administracyjna wydawana przez właściwe organy administracji architektoniczno-budowlanej, takie jak starostowie, wojewodowie oraz Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego. . Decyzja ta wydawana jest po weryfikacji przez właściwy organ projektu budowalnego, przez co stanowi decyzję zatwierdzającą go. Pozwala ona na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. Aby decyzja ta stała się ostateczna, musi spełniać wymogi określone w Kodeksie postępowania administracyjnego. Dodatkowo, przed rozpoczęciem robót budowlanych, należy zawiadomić organy nadzoru budowlanego o zamiarze rozpoczęcia tych robót w określonym terminie.

Warunki Przyłączenia (WP)

Warunki Przyłączenia (WP) do sieci dystrybucyjnej to dokument, który określa wymagania techniczne, jakie musi spełnić przyłączany podmiot oraz operator sieci dystrybucyjnej, aby móc przyłączyć obiekt do sieci. Procedura przyłączenia rozpoczyna się od złożenia wniosku WP i jest niezbędna do uzyskania możliwości korzystania z energii elektrycznej w danym obiekcie.
Warunki Przyłączenia zawierają między innymi:

• Szczegółowe informacje dotyczące lokalizacji przyłącza,
• Określenie parametrów technicznych przyłącza,
• Wymagania dotyczące urządzeń pomiarowych i zabezpieczających,
• Warunki techniczne, które muszą być spełnione przez instalację odbiorcy.

Dokument ten jest integralną częścią umowy o przyłączenie i ma ważność 2 lata od daty dostarczenia do wnioskodawcy. Jeśli w tym czasie zostanie zawarta umowa o przyłączenie, termin ważności warunków przyłączenia wydłuża się na okres ważności tej umowy.

Więcej na ten temat dowiedz się z naszego przewodnika: Jak skutecznie uzyskać warunki przyłączenia farmy PV?

Odmowa określenia warunków przyłączania

Odmowę określenia Warunków Przyłączeniowych (WP) do sieci dystrybucyjnej można otrzymać w kilku przypadkach, na przykład:

• Gdy planowany obiekt budowlany lub instalacja znajduje się na terenie, gdzie nie ma technicznej możliwości przyłączenia do istniejącej sieci dystrybucyjnej.
• Jeśli przyłączenie obiektu mogłoby zagrozić bezpieczeństwu lub stabilności pracy sieci dystrybucyjnej.
• W sytuacji, gdy wnioskodawca nie spełnia wymogów formalnych określonych w przepisach prawa, takich jak brak niezbędnych dokumentów lub nieprawidłowo wypełniony wniosek.
• Kiedy istniejące przyłącze lub sieć są przeładowane i nie mogą przyjąć dodatkowego obciążenia bez rozbudowy lub modernizacji.
• Jeżeli realizacja przyłączenia wymagałaby nieproporcjonalnie wysokich kosztów ze strony operatora sieci, które nie zostałyby pokryte przez wnioskodawcę.

Warto zaznaczyć, że odmowa powinna być zawsze dokładnie uzasadniona przez operatora sieci, a wnioskodawca ma prawo do odwołania się od decyzji do właściwego organu nadzoru energetycznego. Ponadto, operator sieci powinien wskazać, jakie działania można podjąć, aby ewentualnie zmienić warunki i umożliwić.

Decyzja o Środowiskowych Uwarunkowaniach (DoŚU)

Decyzja o Środowiskowych Uwarunkowaniach (DoŚU), znana również jako decyzja środowiskowa, to dokument wydawany przez odpowiedni organ administracji publicznej. Określa ona środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia, które może mieć wpływ na środowisko lub zdrowie ludzi. Jest ona niezbędna do rozpoczęcia inwestycji, które mogą znacząco oddziaływać na środowisko.

Proces uzyskania DoŚU obejmuje:

• Przygotowanie wniosku wraz z załącznikami w tym Kartą Informacyjną Przedsięwzięcia.
• Uzyskanie wymaganych opinii i uzgodnień.
• Przeprowadzenie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko – o ile zdecyduje o tym właściwy organ.
• Przygotowanie i złożenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.
• Uzyskanie wymaganych opinii i uzgodnień.

Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach

Decyzja ta jest podstawą do wydania innych decyzji administracyjnych, takich jak pozwolenie na budowę czy warunki zabudowy, i musi być brana pod uwagę przez urzędy wydające te decyzje.

Operator Systemu Przesyłowego (OSP)/Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD)

Operator Systemu Przesyłowego (OSP) to przedsiębiorstwo energetyczne, które zajmuje się przesyłaniem energii elektrycznej lub paliw gazowych. Jest on odpowiedzialny za:

• Ruch sieciowy w systemie przesyłowym,
• Bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu,
• Eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej,
• Połączenia z innymi systemami gazowymi lub elektroenergetycznymi.

W Polsce, funkcję OSP pełnią Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. (PSE), które są odpowiedzialne za zapewnienie niezawodnej pracy sieci przesyłowej i dostaw energii elektrycznej do wszystkich regionów kraju

Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD) to przedsiębiorstwo energetyczne, które zajmuje się dystrybucją energii elektrycznej lub paliw gazowych. OSD jest odpowiedzialny za:

• Prowadzenie ruchu sieciowego w sieci dystrybucyjnej,
• Zapewnienie bieżącego i długookresowego bezpieczeństwa funkcjonowania sieci,
• Eksploatację, konserwację i remonty sieci dystrybucyjnej,
• Planowanie i realizację niezbędnej rozbudowy sieci, w tym połączeń z innymi systemami1.

W Polsce, lista przedsiębiorstw posiadających status OSD jest publikowana przez Urząd Regulacji Energetyki (URE). Większość punktów poboru energii elektrycznej jest obsługiwana przez kilku głównych operatorów działających w ramach większych grup energetycznych

Warunki przyłączenia

Dokument wydawany przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD) lub Operatora Systemu Przesyłowego (OSP), który określa techniczne i formalne wymagania związane z przyłączeniem nowej instalacji do sieci elektroenergetycznej.

Odmowa określenia warunków przyłączania

Decyzja wydawana przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD) lub Operatora Systemu Przesyłowego (OSP), która oznacza, że wniosek o przyłączenie nowej instalacji do sieci elektroenergetycznej nie może być pozytywnie rozpatrzony. Taka odmowa może wynikać z różnych przyczyn technicznych, ekonomicznych lub formalnych. Decydującą rolę mogą odegrać brak możliwości technicznych, niewystarczająca przepustowość sieci, niezgodność z planem zagospodarowania przestrzennego, wysokie koszty przyłączenia, brak spełnienia wymagań formalnych.

Opłata przyłączeniowa

Koszt, który ponosi inwestor w związku z przyłączeniem nowej instalacji do sieci elektroenergetycznej. Opłata ta jest naliczana przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD) lub Operatora Systemu Przesyłowego (OSP) i pokrywa koszty związane z realizacją niezbędnych prac technicznych oraz administracyjnych.

Zaliczka przyłączeniowa

Kwota wpłacana przez inwestora na poczet przyszłych kosztów związanych z przyłączeniem nowej instalacji do sieci elektroenergetycznej. Jest to część całkowitej opłaty przyłączeniowej, którą inwestor wpłaca z góry, aby zabezpieczyć realizację prac przyłączeniowych przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD) lub Operatora Systemu Przesyłowego (OSP). Zaliczka przyłączeniowa naliczana jest zgodnie ze stawką 30 zł za 1kW mocy przyłączeniowej, a jej wysokość maksymalna to 3 000 000 zł brutto.

Służebność przesyłu

Rodzaj ograniczonego prawa rzeczowego, które umożliwia przedsiębiorcy przesyłowemu (np. operatorowi sieci elektroenergetycznej, gazowej, wodociągowej) korzystanie z cudzej nieruchomości w celu budowy, eksploatacji, utrzymania i konserwacji urządzeń służących do przesyłu energii, gazu, wody itp. Jest to prawo niezbędne do zapewnienia funkcjonowania infrastruktury przesyłowej na danym terenie.

Dzierżawca

Osoba fizyczna lub prawna, która na podstawie umowy dzierżawy uzyskuje prawo do korzystania z cudzej nieruchomości (lub innego przedmiotu dzierżawy) w zamian za regularne opłaty, zwane czynszem dzierżawnym. Dzierżawca może użytkować nieruchomość zgodnie z jej przeznaczeniem oraz warunkami określonymi w umowie dzierżawy.

Przeczytaj również: Dzierżawa ziemi pod fotowoltaikę – Najważniejsze informacje

Wydzierżawiający

Osoba fizyczna lub prawna, która na podstawie umowy dzierżawy oddaje swoją nieruchomość (lub inny przedmiot dzierżawy) do użytkowania dzierżawcy w zamian za regularne opłaty, zwane czynszem dzierżawnym. Wydzierżawiający pozostaje właścicielem nieruchomości, zachowując swoje prawa własności, podczas gdy dzierżawca uzyskuje prawo do jej użytkowania zgodnie z warunkami umowy.

Czynsz podstawowy

Regularna opłata uiszczana przez dzierżawcę na rzecz wydzierżawiającego w ramach umowy dzierżawy. Czynsz podstawowy stanowi główną część wynagrodzenia za prawo do użytkowania nieruchomości i jest określony w umowie dzierżawy.

Czynsz inicjalny/postojowy

Jednorazowa lub okresowa opłata uiszczana przez dzierżawcę na rzecz wydzierżawiającego za prawo do przygotowania nieruchomości do użytkowania lub za czas, w którym nieruchomość jest zajmowana, ale nie jest jeszcze w pełni użytkowana zgodnie z przeznaczeniem określonym w umowie dzierżawy.

Dowiedz się więcej: Czynsz inicjalny i podstawowy w umowie dzierżawy

Prosument

Termin łączący słowa „producent” i „konsument”, który odnosi się do podmiotów, najczęściej gospodarstw domowych lub małych przedsiębiorstw, które jednocześnie produkują i konsumują energię elektryczną. Prosument wytwarza energię i wykorzystuje ją na własne potrzeby, a nadwyżkę energii może przekazywać do sieci elektroenergetycznej.

Certyfikat pochodzenia (zielony certyfikat)

Dokument potwierdzający, że określona ilość energii elektrycznej została wyprodukowana z odnawialnych źródeł. Jest to narzędzie stosowane w wielu krajach, w tym w Polsce, w celu wspierania i promowania produkcji czystej energii.

Net-metering

Net-metering, czyli opomiarowanie netto, to system rozliczania energii elektrycznej, który pozwala właścicielom mikroinstalacji fotowoltaicznych na bilansowanie ilości energii wyprodukowanej i zużytej. W praktyce oznacza to, że nadwyżka energii wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną jest przesyłana do sieci energetycznej, a w okresach, gdy produkcja energii jest mniejsza niż zapotrzebowanie (np. w nocy), można tę nadwyżkę odebrać.

Dzięki temu systemowi prosumenci (czyli producenci i jednocześnie konsumenci energii) mogą efektywnie zarządzać swoją energią, zmniejszając rachunki za prąd1. W Polsce, za każdą 1 kWh energii oddanej do sieci, można odebrać 0,8 kWh (dla instalacji do 10 kW) lub 0,7 kWh (dla instalacji od 10 do 50 kW).

Feed-in Tariff (FiT)

Feed-in Tariff (FiT), czyli taryfa gwarantowana, to mechanizm polityki państwa mający na celu przyspieszenie inwestycji w odnawialne źródła energii. Polega on na oferowaniu długoterminowych kontraktów dla producentów energii odnawialnej, zapewniając im stałe, gwarantowane ceny za wyprodukowaną energię. Dzięki temu producenci mogą liczyć na stabilne dochody, co zachęca do inwestowania w technologie takie jak energia słoneczna, wiatrowa czy biomasa.

FiT jest szczególnie korzystny dla małych i średnich producentów energii, ponieważ umożliwia im sprzedaż energii po stałej cenie, która jest zazwyczaj wyższa niż cena rynkowa. W Polsce system ten obejmuje instalacje o mocy zainstalowanej mniejszej niż 500 kW2.

Feed-in Tariff (FiT) ma zarówno zalety, jak i wady. Oto kilka z nich:

Zalety:

• FiT zapewnia stałe, gwarantowane ceny za wyprodukowaną energię, co daje producentom pewność dochodów.
• Dzięki stabilnym dochodom, FiT zachęca do inwestowania w odnawialne źródła energii, co przyczynia się do rozwoju sektora.
• Promowanie odnawialnych źródeł energii pomaga zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych i zanieczyszczenie powietrza.
• FiT wspiera rozwój nowych technologii i innowacji w dziedzinie energii odnawialnej.

Wady:

• Koszty związane z FiT mogą być przenoszone na konsumentów w postaci wyższych rachunków za energię.
• Wysokie koszty subsydiowania energii odnawialnej mogą obciążać budżet państwa.
• FiT może prowadzić do nierówności na rynku energetycznym, faworyzując producentów energii odnawialnej kosztem tradycyjnych źródeł energii.
• FiT jest zależny od polityki rządowej, co oznacza, że zmiany w przepisach mogą wpływać na stabilność systemu.

Kogeneracja

Kogeneracja, znana również jako skojarzona gospodarka energetyczna (ang. Combined Heat and Power, CHP), polega na jednoczesnym wytwarzaniu energii elektrycznej i ciepła w jednym procesie technologicznym. W tradycyjnych elektrowniach silniki cieplne nie przekształcają całej energii cieplnej w prąd, co prowadzi do dużych strat ciepła. Kogeneracja pozwala na wykorzystanie tego ciepła, które w przeciwnym razie zostałoby zmarnowane, co zwiększa efektywność energetyczną.

Zalety kogeneracji:

• Kogeneracja może być nawet o 70% bardziej wydajna niż oddzielna produkcja energii elektrycznej i ciepła.
• Mniejsze zużycie paliwa prowadzi do znacznych oszczędności ekonomicznych1.
• Zmniejszenie emisji CO₂ i innych szkodliwych substancji.

Zastosowania kogeneracji:

• Przemysł: Fabryki, zakłady produkcyjne.
• Budynki użyteczności publicznej: Szpitale, szkoły, biurowce.
• Sektor komunalny: Ciepłownie miejskie, oczyszczalnie ścieków.

Rodzaje kogeneracji:

• Wykorzystują ciepło spalin z turbiny gazowej, najczęściej zasilanej gazem ziemnym.
• Konkurencyjne z turbinami gazowymi do mocy około 5 MW, również zasilane gazem ziemnym.
• Używają biopaliw, co ogranicza zużycie paliw węglowodorowych i redukuje emisję CO₂.

Farma fotowoltaiczna (PV)

Farma fotowoltaiczna (PV) to specjalistyczny rodzaj elektrowni, który wykorzystuje energię słoneczną do produkcji energii elektrycznej. Składa się z wielu paneli fotowoltaicznych rozmieszczonych na dużych obszarach ziemi lub, w niektórych przypadkach, na powierzchniach wodnych w formie pływających instalacji. Panele te przetwarzają światło słoneczne na prąd elektryczny za pomocą półprzewodników, zazwyczaj wykonanych z krzemu.

Farmy fotowoltaiczne mogą mieć różne rozmiary – od małych, lokalnych instalacji o mocy kilku kilowatów (kW), do dużych instalacji o mocy kilkudziesięciu megawatów (MW), zdolnych do zasilenia tysięcy gospodarstw domowych. Są one kluczowym elementem globalnej strategii energetycznej, zmniejszając zależność od paliw kopalnych i przyczyniając się do redukcji emisji gazów cieplarnianych.

WTG

Skrót WTG w energetyce oznacza Wind Turbine Generator, czyli generator turbiny wiatrowej. Jest to urządzenie, które przekształca energię kinetyczną wiatru na energię elektryczną. WTG składa się z kilku kluczowych komponentów:

• Wirnik: Składa się z łopat, które obracają się pod wpływem wiatru.
• Generator: Przekształca energię mechaniczną z wirnika na energię elektryczną.
• Wieża: Podtrzymuje wirnik i generator na odpowiedniej wysokości, aby maksymalnie wykorzystać prędkość wiatru.
• System sterowania: Monitoruje i optymalizuje działanie turbiny, zapewniając jej efektywność i bezpieczeństwo.

WTG są kluczowym elementem farm wiatrowych, które stanowią jedno z najważniejszych źródeł odnawialnej energii na świecie.

WTG (Wind Turbine Generator) i elektrownia wiatrowa to nie to samo, choć są ze sobą ściśle powiązane. WTG to pojedyncza turbina wiatrowa, elektrownia wiatrowa to zespół wielu turbin wiatrowych zlokalizowanych w jednym miejscu, które razem produkują energię elektryczną. Elektrownie wiatrowe mogą być lądowe lub morskie i często nazywane są farmami wiatrowymi.

Dowiedz się więcej z artykułu: Budowa turbiny wiatrowej

Magazyn Energii (ESS)

Energy Storage System (System Magazynowania Energii). Jest to technologia, która umożliwia przechowywanie energii w różnych formach (np. elektrycznej, cieplnej) i jej późniejsze wykorzystanie. Systemy magazynowania energii są kluczowe dla stabilizacji sieci energetycznych, integracji odnawialnych źródeł energii oraz poprawy efektywności energetycznej.

Przeczytaj też: Dzierżawa pod fotowoltaikę i magazyn energii – Przewodnik

Magazyny elektrochemiczne:

• Baterie litowo-jonowe: Najczęściej stosowane w domowych systemach magazynowania energii oraz w pojazdach elektrycznych.
• Baterie kwasowo-ołowiowe: Starsza technologia, nadal używana w niektórych zastosowaniach, takich jak zasilanie awaryjne.

Magazyny mechaniczne:

• Elektrownie szczytowo-pompowe: Woda jest pompowana do wyżej położonego zbiornika, a następnie spuszczana, aby generować energię elektryczną.
• Systemy magazynowania energii w sprężonym powietrzu (CAES): Energia jest przechowywana poprzez sprężanie powietrza, które następnie jest uwalniane, aby napędzać turbiny.

Magazyny termiczne:

• Magazyny ciepła: Energia jest przechowywana w postaci ciepła, na przykład w zbiornikach z wodą lub materiałach zmiennofazowych.
• Magazyny chłodu: Energia jest przechowywana w postaci chłodu, na przykład w lodzie lub innych materiałach chłodzących.

Magazyny kinetyczne:

• Koła zamachowe: Energia jest przechowywana w postaci energii kinetycznej obracającego się koła zamachowego, które może szybko uwolnić energię, gdy jest potrzebna.

Przeczytaj też: Jaki grunt nadaje się pod magazyn energii?

Instalacja Hybrydowa

W kontekście energetycznym, instalacja hybrydowa to system, który łączy różne źródła energii, aby zapewnić bardziej niezawodne i efektywne zasilanie. Najczęściej spotykane instalacje hybrydowe łączą:

• Energię słoneczną (panele fotowoltaiczne) z energią wiatrową (turbiny wiatrowe).
• Energię odnawialną (np. słoneczną, wiatrową) z tradycyjnymi źródłami energii (np. generatorami diesla).
• Systemy magazynowania energii (np. baterie) z różnymi źródłami energii, aby zapewnić ciągłość dostaw.

Instalacje hybrydowe są szczególnie przydatne w miejscach, gdzie dostęp do sieci energetycznej jest ograniczony lub niestabilny. Dzięki połączeniu różnych źródeł energii, systemy te mogą zapewnić bardziej stabilne i niezawodne zasilanie, jednocześnie optymalizując koszty i minimalizując wpływ na środowisko.

Dowiedz się więcej: Instalacje hybrydowe – Rozmowa z Kamilem Kozickim

Główny Punkt Zasilania (GPZ)

Główny Punkt Zasilania (GPZ) to stacja elektroenergetyczna, która pełni kluczową rolę w sieci dystrybucji energii elektrycznej. GPZ jest węzłem, do którego doprowadzone są linie napowietrzne średniego oraz wysokiego napięcia. Jego podstawową funkcją jest zapewnienie dostaw i koordynacja przepływu energii elektrycznej w określonym obszarze.

GPZ zasila w energię elektryczną miasta lub duże instalacje przemysłowe. W jego skład wchodzą rozdzielnice wysokiego (WN) i średniego napięcia (SN) oraz transformatory mocy. Dzięki temu możliwe jest przetwarzanie i rozdzielanie energii elektrycznej na różne poziomy napięcia, co zapewnia stabilność i bezpieczeństwo dostaw.

Główny Punkt Odbioru (GPO)

Główny Punkt Odbioru (GPO) to bezobsługowy obiekt, którego celem jest odbiór energii elektrycznej z jednostek wytwórczych, takich jak farmy wiatrowe lub fotowoltaiczne, i wprowadzenie jej do systemu dystrybucyjnego energii elektrycznej. W przeciwieństwie do Głównego Punktu Zasilania (GPZ), GPO nie wymaga stałej obsługi i jest zaprojektowany do automatycznego zarządzania przepływem energii.

Linia przyłączeniowa

Linia przyłączeniowa w projektach energetycznych to element infrastruktury, który łączy sieć dystrybucyjną energii elektrycznej z konkretnym obiektem, takim jak dom, biuro czy fabryka. Jest to kluczowy komponent, który umożliwia dostarczanie energii elektrycznej do budynku.
Linia przyłączeniowa składa się z kilku elementów:

• Przyłącze elektryczne: fizyczne połączenie między siecią a budynkiem.
• Złącze: miejsce, gdzie znajdują się główne bezpieczniki.
• Tablica rozdzielcza: rozdziela energię na poszczególne obwody w budynku.
• Licznik energii: mierzy zużycie energii elektrycznej.

Niskie napięcie (nN)

Niskie napięcie (nN) to napięcie elektryczne, które nie przekracza wartości 1 kV (1000 woltów) dla prądu przemiennego lub 1,5 kV (1500 woltów) dla prądu stałego. Jest ono powszechnie stosowane w instalacjach elektrycznych w budynkach mieszkalnych, biurowych i przemysłowych, takich jak oświetlenie, sprzęt AGD i RTV

Średnie napięcie (SN)

Średnie napięcie (SN) to napięcie elektryczne w zakresie od 1 kV do 60 kV. Jest ono używane głównie w sieciach elektroenergetycznych do przesyłania energii na średnie odległości oraz do zasilania maszyn elektrycznych dużej mocy. W Polsce najczęściej spotykane napięcia średnie to 15 kV i 20 kV.

Wysokie napięcie (WN)

Wysokie napięcie (WN) to napięcie elektryczne powyżej 60 kV, używane głównie do przesyłania energii elektrycznej na duże odległości. Wysokie napięcie zwiększa efektywność przesyłu energii, zmniejszając straty mocy. W Polsce typowe wartości wysokiego napięcia to 110 kV.

Cable pooling

Cable pooling to innowacyjne rozwiązanie w dziedzinie odnawialnych źródeł energii (OZE). Polega ono na podłączeniu co najmniej dwóch różnych źródeł energii odnawialnej, takich jak farmy fotowoltaiczne i wiatrowe, do jednego punktu przyłączeniowego. Dzięki temu możliwe jest efektywniejsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury sieciowej oraz zwiększenie stabilności dostaw energii.

Czytaj więcej o: Cable pooling

Smart Grid

Smart Grid to inteligentna sieć energetyczna, która wykorzystuje nowoczesne technologie do optymalizacji produkcji, przesyłu i konsumpcji energii elektrycznej. Główne cechy Smart Grid obejmują:

• Komunikację: Umożliwia dwukierunkową komunikację między wytwórcami, odbiorcami i magazynami energii.
• Automatyzację: Systemy kontrolne automatycznie reagują na zmiany w sieci, minimalizując straty i zapewniając stabilność dostaw.
• Integracja odnawialnych źródeł energii: Ułatwia włączenie energii odnawialnej, takiej jak energia słoneczna i wiatrowa, do sieci energetycznej.
• Inteligentne liczniki: Zbierają dane o zużyciu energii w czasie rzeczywistym, co pozwala na lepsze zarządzanie produkcją i konsumpcją.

Hydroenergetyka

Hydroenergetyka zajmuje się produkcją energii elektrycznej przy użyciu wody. Wykorzystuje się do tego różne metody, takie jak siła grawitacji, piętrzenie wody czy przepływ wody. Elektrownie wodne, które są głównymi obiektami w hydroenergetyce, mogą być różnej wielkości – od dużych elektrowni o mocy powyżej 10 MW, po mikroelektrownie o mocy poniżej 200 kW.

Hydroenergetyka jest uważana za jedno z najefektywniejszych źródeł energii odnawialnej, ponieważ nie emituje zanieczyszczeń i pozwala na magazynowanie energii. Elektrownie wodne mogą wykorzystywać zarówno wody śródlądowe, jak i morskie, przetwarzając energię fal, prądów czy różnic temperatur na energię elektryczną.

Spółdzielnia energetyczna

Spółdzielnia energetyczna to forma zrzeszenia osób fizycznych lub prawnych, które wspólnie wytwarzają, magazynują i zarządzają energią elektryczną, biogazem, biometanem lub ciepłem, korzystając z odnawialnych źródeł energii

Główne cele spółdzielni energetycznych to:

• Produkcja energii: Wytwarzanie energii z odnawialnych źródeł, takich jak panele fotowoltaiczne, elektrownie wiatrowe czy biogazownie.
• Magazynowanie energii: Przechowywanie wyprodukowanej energii, aby móc ją wykorzystać w późniejszym czasie.
• Zarządzanie energią: Efektywne zarządzanie produkcją i zużyciem energii wśród członków spółdzielni.
• Spółdzielnie energetyczne działają głównie na terenach wiejskich i wiejsko-miejskich, promując lokalną niezależność energetyczną i przyczyniając się do ochrony środowiska.

Klaster energetyczny

Klaster energetyczny to porozumienie między różnymi podmiotami, które zajmują się wytwarzaniem, dystrybucją, magazynowaniem i sprzedażą energii. Celem takich klastrów jest rozwój energetyki rozproszonej, zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii oraz poprawa bezpieczeństwa energetycznego i ochrony środowiska.

Klastry energetyczne mogą obejmować różne formy energii, takie jak energia elektryczna, ciepło, chłód czy paliwa3. Działają na lokalnym poziomie, często w ramach kilku gmin lub jednego powiatu, i mogą być tworzone przez osoby fizyczne, firmy, samorządy oraz jednostki naukowe.

Offset węglowy

Offset węglowy, znany również jako kompensacja emisji dwutlenku węgla, to proces redukcji lub usuwania emisji gazów cieplarnianych z atmosfery w celu zrównoważenia emisji wytworzonych w innym miejscu12.

Offsety węglowe mogą obejmować różne działania, takie jak:

• Sadzenie drzew: Drzewa pochłaniają dwutlenek węgla podczas fotosyntezy.
• Projekty odnawialnych źródeł energii: Inwestowanie w energię słoneczną, wiatrową lub wodną, które zastępują paliwa kopalne.
• Ochrona lasów: Zapobieganie wycince lasów, które są naturalnymi pochłaniaczami dwutlenku węgla.

Firmy i osoby prywatne mogą kupować kredyty węglowe, które reprezentują redukcję jednej tony dwutlenku węgla lub jego ekwiwalentu. Dzięki temu mogą one kompensować swoje emisje, które są trudne do uniknięcia.

Power Purchase Agreement (PPA)

Power Purchase Agreement (PPA) Off-grid to umowa zakupu energii elektrycznej między producentem energii a odbiorcą, w której energia jest wytwarzana i zużywana poza siecią elektroenergetyczną. W takim układzie energia jest zazwyczaj generowana przez odnawialne źródła energii, takie jak panele słoneczne lub turbiny wiatrowe, i bezpośrednio dostarczana do odbiorcy bez korzystania z publicznej sieci energetycznej.

Power Purchase Agreements (PPA) zyskują na popularności w Polsce, szczególnie w kontekście rosnących cen energii i zmniejszającej się atrakcyjności aukcji na odnawialne źródła energii1. W ostatnich latach wiele firm decyduje się na zawieranie umów PPA, aby zabezpieczyć dostawy energii po przewidywalnych cenach i wspierać swoje cele zrównoważonego rozwoju.
Jednakże, rynek PPA w Polsce napotyka również pewne wyzwania, takie jak zmiany regulacyjne, które mogą wpływać na atrakcyjność tych umów. Mimo to, korporacyjne PPA (cPPA) stają się coraz bardziej powszechne, zwłaszcza w sektorze przemysłowym.

On-grid

Instalacja on-grid to system fotowoltaiczny, który jest połączony z publiczną siecią energetyczną. Oznacza to, że energia wyprodukowana przez panele słoneczne może być na bieżąco zużywana w gospodarstwie domowym, a nadwyżka przesyłana do sieci energetycznej. W przypadku, gdy instalacja nie wytwarza wystarczającej ilości energii (np. w nocy lub zimą), można pobierać energię z sieci.

Zalety:

• Niższe koszty inwestycyjne: Instalacje on-grid są zazwyczaj tańsze w porównaniu do systemów off-grid, ponieważ nie wymagają drogich akumulatorów do magazynowania energii.
• Prostota instalacji: Podłączenie do sieci energetycznej jest stosunkowo proste i wymaga mniej formalności.
• Możliwość sprzedaży nadwyżek energii: Nadwyżki wyprodukowanej energii mogą być przesyłane do sieci, co pozwala na uzyskanie dodatkowych korzyści finansowych.

Wady:

• Uzależnienie od sieci energetycznej: W przypadku awarii sieci energetycznej, instalacja on-grid przestaje działać, co oznacza brak dostępu do energii.
• Brak pełnej niezależności energetycznej: W przeciwieństwie do systemów off-grid, instalacje on-grid nie zapewniają pełnej autonomii energetycznej.
• Brak ulgi dla nowych prosumentów: Nowi prosumenci mogą nie korzystać z ulg podatkowych, które były dostępne wcześniej.

Jakie korzyści może przynieść połączenie produkcji rolnej z fotowoltaiką? W niniejszym artykule wyjaśniamy, czym jest takie rozwiązanie.

Jak to działa i czy sprawdza się na świecie? Jaki daje potencjał produkcji energii? Dlaczego ten trend jest warty naszej uwagi?

Agrofotowoltaika definicja i szybkie fakty:

• Agrofotowoltaika definicja: agrofotowoltaika to połączenie działalności rolnej z fotowoltaiką.
• Termin pochodzi od słów „agro-„ (związane z rolnictwem) i „fotowoltaika”. Zamiennie używane są również nazwy agrowoltaika i agroPV.
• W Europie dynamiczny rozwój agrofotowoltaiki obserwujemy we Francji, Włoszech, Holandii i Hiszpanii.
• Systemy agrofotowoltaiczne (agroPV) są też bardzo popularne w krajach azjatyckich – w Chinach, Korei Południowej czy Japonii.
• Jak podaje raport „Agrowoltaika w Polsce. Nowoczesne rolnictwo napędzane energią Słońca.” Polskiego Stowarzyszenia Fotowoltaicznego, na całym świecie do 2023 roku zainstalowano ponad 14 GWp systemów AgroPV.

Polska agrofotowoltaika jest przed fazą intensywnego wzrostu przez aktualny brak regulacji prawnych wspierających to rozwiązanie. Sytuacja może zmienić się lada chwila. Na świecie obserwujemy ciągły rozwój energetyki słonecznej połączonej z działalnością rolniczą.

Jak agrofotowoltaika sprawdza się w praktyce – co to jest, jak działa i jakie korzyści przynosi? Jak wygląda farma agroPV?

Instalacje agrofotowoltaiczne (agroPV) (APV) to narzędzie z ogromnym potencjałem dla nowoczesnego zrównoważonego rolnictwa. Technologia łączy na wspólnym terenie uprawę roli lub hodowlę bydła z wytwarzaniem energii słonecznej na własny użytek bądź na sprzedaż. Najczęściej chodzi o stawianie paneli PV na gruncie uprawnym, ale określenie agrofotowoltaika sprawdza się też jako instalowanie paneli na budynkach przemysłowych w gospodarstwach rolnych.

W odpowiedzi na pytanie „co to jest i jak działa” pomoże opisanie aktualnych głównych sposobów projektowania farmy agroPV, choć konkretne realizacje będą różnić się między sobą.

Panele fotowoltaiczne nad uprawami

W najbardziej popularnej odsłonie panele PV (np. półprzezroczyste, ale niekoniecznie) umieszczone są nad ziemią na specjalnych wysokich konstrukcjach. Wysokość jest uzależniona od typu uprawy i konkretnych potrzeb gospodarstwa – może ona sięgać kilku metrów. Panele pozostawiają miejsce na uprawę roślinności i swobodne poruszanie się pod nimi człowieka, a w tych „najwyższych” przypadkach na korzystanie z maszyn rolniczych. Rolnicy nie mają więc żadnego problemu z dostępem do upraw. Takie systemy fotowoltaiczne w rolnictwie pozyskują energię ze słońca i równocześnie chronią uprawy przed jego nadmiernym odziaływaniem. Żywność rośnie w cieniu paneli w utworzonym w ten sposób wyjątkowym mikroklimacie, korzystając również na mniejszym oddziaływaniu wiatru i lepiej nawodnionej glebie.

Przeczytaj też: Dzierżawa ziemi pod fotowoltaikę

Instalacje fotowoltaiczne między rzędami upraw

W kolejnej odsłonie rzędy paneli fotowoltaicznych umieszczane są między rzędami upraw albo na obszarach hodowli zwierząt (zajmując np. 30% gruntu), co czyni je podobnymi do klasycznych farm fotowoltaicznych. Rzędy paneli mogą dawać schronienie zwierzętom w upalne dni. Pozwalają także na wzmocnienie bioróżnorodności dzięki zachowywaniu pod sobą dzikiej roślinności łąkowej. Chronią działkę przed nadmierną erozją gleby poprzez ograniczenie działania wiatru. W wersji najbardziej zbliżonej do klasycznych farm solarnych, panele mogą pokrywać cały teren, a roślina rośnie wtedy pod nimi (jak np. jest w przypadku czosnku niedźwiedziego w Polsce, o czym za chwilę).

Pionowa agrofotowoltaika i uprawy szklarniowe

Innym z praktykowanych rozwiązań jest pionowa agrofotowoltaika. Pionowe panele są montowane na wysokich stelażach lub konstrukcjach wsporczych, co umożliwia lepsze wykorzystanie przestrzeni rolniczej, która znajduje się pod nimi.

Testowane są też instalacje APV zintegrowane ze szklarniami.

Jakie agrofotowoltaika daje korzyści?

Susze, fale upałów, intensywne burze, grad – zmiany klimatyczne niosą za sobą ekstremalne zjawiska pogodowe. W takim klimacie to właśnie instalacje APV mogą stać się osłoną dla upraw – cień pomaga obniżyć temperaturę w upalne dni, ale połączony z wentylacją podwyższa również temperatury w dni chłodniejsze. To, co przemawia za agroPV, to również to, że panele zmniejszają parowanie wody – odpowiedni system jest w stanie wspierać zbieranie wody deszczowej i zarządzanie zasobami wodnymi w obliczu coraz częstszych opadów o charakterze nawalnym.

Panele fotowoltaiczne dają również osłonę dla delikatnych upraw (takich jak borówki czy maliny) przed nawalnymi deszczami, gradobiciami itp.

Czy fotowoltaiczna uprawa owoców może skutkować ich lepszą jakością?

Wnioski płynące z upraw z farm agroPV na świecie potwierdzają, że dzięki polepszeniu warunków do wzrostu i tworzenia optymalnych mikroklimatów możemy wpływać na jakość owoców i warzyw. Np. badania dotyczące truskawek potwierdziły znaczny wzrost stężenia fruktozy i glukozy w truskawkach uprawianych pod panelami fotowoltaicznymi. W badaniach zaobserwowano też ogólny wzrost plonów i wagi truskawek. We Francji i Włoszech inwestycje w fotowoltaiczną uprawę owoców stawiają chociażby ma winogrona, tym samym tworząc „solarne winnice”.

Fotowoltaika wykorzystywana zgodnie z założeniem

W każdej wersji połączenia produkcji rolnej z fotowoltaiką moduły PV pełnią swoją nadrzędną funkcję – produkują energię elektryczną, która może być wykorzystywana do bieżącego zasilania gospodarstwa albo przeznaczana na sprzedaż, tym samym stając się dodatkowym źródłem dochodu.

Z roku na rok fotowoltaika przyspiesza, dysponujemy coraz większą wiedzą i technologiami pozwalającymi na tworzenie jak najefektywniejszych instalacji PV, dlatego jesteśmy w stanie zwiększać wydajność energii elektrycznej z fotowoltaiki połączonej z agrokulturą. Zwiększaniu produkcji sprzyjają rozwiązania takie jak trackery solarne, monitorujące pozycję słońca i dostosowujące do niej panele słoneczne, czyli konstrukcje ruchome.

Instalacje agroPV mogą być odpowiedzią na rosnące ceny prądu i wymagania energetyczne rolników prowadzących duże gospodarstwa. Te nierzadko utrudniają im kontynuację produkcji rolnej w sposób dla nich opłacalny.

W Electrum projektujemy i budujemy nowoczesne systemy fotowoltaiczne dostosowane do specyficznych potrzeb. Jako pionier OZE na rynku pomożemy zrealizować instalacje agrofotowoltaiczne (agroPV).

Przeczytaj też: Budowa farm fotowoltaicznych – realizacje Electrum

Podwójne wykorzystanie gruntów rolnych – jakie przeszkody musi obejść agrofotowoltaika w Polsce?

Z racji rosnących cen energii coraz więcej polskich rolników interesuje się odnawialnymi źródłami energii. Wpływ na to zainteresowanie mają także kolejne działania i regulacje promujące zrównoważone systemy gospodarowania (takie jak Strategia zrównoważonego rozwoju wsi rolnictwa i rybactwa 2030), które są częścią ogólnego globalnego zwrotu ku OZE.

Fotowoltaika przyspiesza na naszych oczach. Na gruncie ustawodawstwa unijnego z roku na rok coraz bardziej zwiększa się rola i rozwój energetyki słonecznej.

Europejski Zielony Ład zakłada skoordynowanie reformy Wspólnej Polityki Rolnej. Jednym z celów reformy ma być wsparcie dla innowacyjnych rozwiązań z zakresu działań na rzecz klimatu. Jednoczesna uprawa rolna i fotowoltaiczna zdecydowanie jest takim działaniem, zapewniając bezpieczeństwo żywnościowe i energetyczne. Koncepcja została wskazana przez Wspólnotowe Centrum Badawcze jako kierunek do rozwoju i osiągnięcia unijnych celów w zakresie PV.

Agrowoltaika wymaga dualnego przeznaczenia gruntu, które wiąże się z koniecznością pozyskania jednej decyzji administracyjnej. Systemy agrofotowoltaiczne (agroPV) nie prowadzą do wyłączenia gruntów z produkcji rolnej. Czy niesie to możliwość bardziej efektywnego wykorzystania ziemi? Zdecydowanie.

Rozwój agrofotowoltaiki może być wsparty przez wprowadzenie nowych definicji (takich jak farmy agrofotowoltaiczne), odpowiednią promocję korzyści jakie daje agrofotowoltaika w Polsce i stworzenie systemu wsparcia dla takich inwestycji. Nie oznacza to jednak, że w kraju nie zaczęliśmy eksperymentować z tym rozwiązaniem.

Uprawa czosnku niedźwiedziego w agrofotowoltaice – jak to działa?

W Polsce uruchomiono chociażby plantację, jaką jest uprawa czosnku niedźwiedziego w agrofotowoltaice. Działa ona w ramach Zgorzeleckiego Klastra Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej. W 2021 roku, między panelami, zasadzono tam 10 tysięcy sadzonek czosnku niedźwiedziego. Jest to roślina niepotrzebująca wiele przestrzeni na wzrost, która lubi zacienione albo półzacienione stanowiska, dlatego nie było obaw o to, czy da sobie radę. Już pierwsze zbiory były zadowalające, ale to te w 2024, po tym jak czosnek się obrodził, okazały się prawdziwym sukcesem. To roślina, która w ostatnich latach zyskuje coraz więcej dobrej prasy, głównie dzięki pesto, które można z niej przyrządzić.

Agrofotowoltaika przetestowana w innych krajach

Agrofotowoltaika rozwija się w państwach takich jak Włochy czy Francja, co może być dla nas dobrym przykładem. Wspomniane już „winnice solarne” inspirują do wykorzystywania gruntów rolnych w sposób skrojony pod uwarunkowania klimatyczne właściwe danym krajom.

Wzorem jest Japonia, w której z powodu ograniczonej dostępności gruntów rolniczych agrofotowoltaika rozwija się naprawdę prężnie, np. na uprawach ryżu. Pojawiające się tam kolejne innowacje to sposób na zmaksymalizowanie efektywności wykorzystania ziemi.

Agrofotowoltaika przetestowana w pobliskich krajach i na świecie już do tej pory dała nam mnóstwo informacji na temat tego, jak przebiega integracja produkcji, dlaczego ten system działa i czy sprawdza się w konkretnych warunkach. Dlatego nie będziemy mieli problemu z tym, żeby przekuć tak zgromadzoną wiedzę w konkretne działania.

Włochy i zakaz budowy naziemnej fotowoltaiki na gruntach rolnych. Wyjątek – agrofotowoltaika

W ostatnim czasie włoski rząd wprowadził dekret zakazujący budowy nowych naziemnych systemów fotowoltaicznych na terenach rolniczych, aby chronić urodzajne ziemie przed degradacją. Celem jest zapewnienie, że te grunty będą wykorzystywane głównie do produkcji żywności, a nie energii. Wyjątkiem od zakazu są projekty agrofotowoltaiki, które umożliwiają jednoczesną produkcję rolniczą i energii elektrycznej. Decyzja spotkała się z pozytywnym odbiorem ze strony rolników, ale branża fotowoltaiczna ją krytykuje, zarzucając wprowadzenie ograniczeń w rozwoju odnawialnych źródeł energii.

Agrofotowoltaika – przyszłość energii odnawialnej

Technologia agrofotowoltaiczna to technologia przyszłości i ważne jest to, żeby rolnicy i inwestorzy w Polsce byli świadomi jej potencjału. Systemy fotowoltaiczne w rolnictwie będą zyskiwać na znaczeniu, agrofotowoltaika daje bowiem korzyści, których nie mogą dać klasyczne instalacje fotowoltaiczne – czyli oprócz zalety produkcji energii, zapewnia bezpieczeństwo żywnościowe i spełnia założenia agrokultury.

Żyjemy w czasach, w których rozwój fotowoltaiki jest tak widoczny i znaczący, a konieczność wspierania innowacji tak dobrze rozumiana, że na rozwiązania, które napędzą rozwój polskiej agrowoltaiki, nie będziemy musieli długo czekać. Ale nawet przed nabraniem rozpędu, jako Electrum z przyjemnością wykorzystamy naszą wiedzę i doświadczenie i weźmiemy udział w rozwoju systemów agrofotowoltaicznych. To właśnie u nas innowacje zajmują czołowe miejsce, napędzając przyszłość energii odnawialnej.

Skontaktuj się z nami, jeśli jesteś zainteresowany tym rozwiązaniem.

W dzisiejszym artykule przeanalizujemy, jaki grunt nadaje się pod magazyn energii. Być może temat jest dla Ciebie nowy, ponieważ znacznie częściej pisze się o dzierżawie gruntu pod farmę fotowoltaiczną czy wiatrową. Jednak ze względu na intensywny rozwój systemów magazynowania i rosnące potrzeby rynku, wydzierżawienie gruntu pod tego rodzaju inwestycję może okazać się bardzo korzystne.

Przeczytaj artykuł i dowiedz się, czy Twoja ziemia może zostać wykorzystana do budowy magazynu energii.

Jakie warunki musi spełniać grunt, żeby można go było wydzierżawić pod magazyny energii elektrycznej?

Grunt nadający się pod magazyn energii musi spełniać kilka kluczowych wymagań. Omówimy teraz po kolei każde z nich.

Dostęp do sieci energetycznej

Kluczowa różnica między dzierżawą gruntu pod magazyny energii elektrycznej a instalację fotowoltaiczną polega na tym, że projekt BESS (Battery Energy Storage System) powinien znajdować się w bliższej odległości od stacji transformatorowej lub linii przesyłowej. Jednak warto podkreślić, że nie zawsze musi to być konieczne.

Ważne jest więc sprawdzenie, czy lokalna sieć ma wystarczającą zdolność do odbioru energii uwalnianej przez bateryjne magazyny energii i że koszt podłączenia do sieci nie jest zbyt wysoki.

Ukształtowanie terenu pod magazyn energii

Podobnie jak w przypadku farmy fotowoltaicznej, teren przeznaczony na projekt magazynowania energii BESS powinien być stosunkowo płaski, nie znajdować się na terenach podmokłych oraz mieć możliwość dostępu z dróg dojazdowych zarówno podczas budowy, jak i konserwacji.

Powierzchnia działki pod magazyn energii

Grunt pod magazyn energii zwykle może być mniejszy niż pod budowę farmy fotowoltaicznej lub wiatrowej. Może to być dobra okazja dla właścicieli mniejszych powierzchniowo gruntów rolnych.

Mamy ponad 20 lat doświadczenia w branży energetycznej i wiemy, jak w pełni wykorzystać potencjał Twojej działki. Wypełnij formularz na: Poszukujemy gruntów a ustalimy, jak najlepiej go wykorzystać.

Stabilność geotechniczna gruntu pod magazyn energii

Grunt na magazyn energii powinien być stabilny geotechnicznie, aby móc bezpiecznie przechowywać akumulatory energii oraz inne komponenty magazynu. Stabilny grunt minimalizuje ryzyko uszkodzeń infrastruktury związanych z ruchami gruntu.

Odległość od drogi i budynków

Dostęp do drogi jest istotny zarówno podczas początkowej instalacji projektu, jak i na późniejszych etapach w celach konserwacyjnych. Miejsca nie powinny być narażone na ryzyko zalania. Zachowanie odpowiedniej odległości od budynków zapewnia odpowiednią ochronę przeciwpożarową.

Bezpieczeństwo środowiskowe

Konieczne może okazać się zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń środowiskowych, które będą chronić okoliczne ekosystemy przed negatywnymi skutkami eksploatacji magazynu energii. Można to realizować np. poprzez odpowiednie zarządzanie odpadami czy ochronę wód gruntowych.

Zgodność z obowiązującymi przepisami

Wszystkie działania związane z budową i eksploatacją magazynu energii muszą być zgodne z lokalnymi przepisami budowlanymi, przepisami dot. ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa pracy.

W jaki sposób projekty BESS mogą być ciekawsze dla właścicieli nieruchomości niż farmy fotowoltaiczne?

Jedną z zalet projektu magazynowania energii na Twojej nieruchomości w porównaniu do farmy fotowoltaicznej jest to, że wymaga on wykorzystania mniejszej powierzchni. Dokładna liczba modułów, które mogą być zainstalowane na jednej nieruchomości, zależy od czynników technicznych i ekonomicznych.

Projektujemy farmy fotowoltaiczne, wiatrowe, magazyny energii i instalacje hybrydowe.

Czytaj też: Projekt farmy fotowoltaicznej – co trzeba wiedzieć?

Jak dowiedzieć się, czy moja nieruchomość kwalifikuje się do projektu BESS?

Dzierżawa gruntu na magazyny energii wiąże się z szeregiem analiz do wykonania. Dzięki nim maksymalnie wykorzystasz potencjał swojej ziemi.

Wypełnij formularz, aby opowiedzieć nam o swojej nieruchomości:

Szukamy gruntów pod magazyny energii

Od czego zależy wysokość czynszu dzierżawnego?

Wysokość czynszu zależy od liczby jednostek, które można zmieścić na danej działce oraz kosztów przyłączenia do sieci. Jeśli koszty są niskie, może to wpłynąć korzystnie na wysokość otrzymywanego przez Ciebie czynszu.

Możemy przeprowadzić przegląd Twojej działki, aby przeanalizować jej potencjał.

Czy warto? Jak najbardziej!

Zawieramy umowę dzierżawy z właścicielem gruntu zazwyczaj na długi okres. Właściciele otrzymują wynagrodzenie (czynsz dzierżawny – płatny z góry wraz z coroczną waloryzacją), a obowiązki związane z obsługą i konserwacją magazynu spoczywają na nas (ograniczenie zaangażowania właściciela do niezbędnego minimum). Tym samym możesz czerpać dochody właściwie bez zaangażowania w projekt.

Przeczytaj też: Czynsz inicjalny i podstawowy w umowie dzierżawy

Wiesz już, jaki grunt nadaje się pod magazyn energii i co jest ważne, żeby inwestycja okazała się sukcesem. A jeśli interesuje Cię ten temat,  przeczytaj też: Dzierżawa pod fotowoltaikę i magazyn energii – Przewodnik

Dzierżawa pod fotowoltaikę i magazyn energii to bardzo interesujące rozwiązanie, które niejako łączy dwa źródła przychodu. Tym samym, pozwala maksymalizować zysk płynący zarówno z dzierżawy ziemi, jak i z całej inwestycji.

Dzieje się tak, ponieważ stawki oferowane za dzierżawę ziemi z przeznaczeniem na magazyn energii i farmę PV są wyższe niż jeśli mówilibyśmy o samej instalacji fotowoltaicznej. Dlatego dziś przyjrzymy się ważnym aspektom, które pozwolą Ci ustalić, czy dzierżawa pod fotowoltaikę z magazynem energii będzie dla Ciebie możliwa i warta do rozważenia.

Fotowoltaika z magazynem energii – jak to działa?

Instalacja fotowoltaiczna z magazynem energii łączy moduły fotowoltaiczne (PV) z systemami magazynowania energii (np. baterie litowo-jonowe), co pozwala ją efektywniej gromadzić i wykorzystywać.

Gdy nasłonecznienie jest największe, panele produkują najwięcej energii. Może być ona wykorzystana od razu lub zostać zmagazynowana. Przykładowo, kiedy produkcja energii przekracza bieżące zapotrzebowanie sieci, jej nadmiar może być przekierowywany do magazynu energii.

Dowiedz się więcej: Jak działa instalacja fotowoltaiczna z magazynem energii?

Opłacalność dzierżawy pod fotowoltaikę i magazyny energii

Magazyn energii zintegrowany z instalacją fotowoltaiczną gromadzi nadmiar wyprodukowanej energii. Zmagazynowana energia może być wówczas sprzedawana w godzinach, kiedy ceny energii są wyższe, np. w godzinach wieczornych. Z kolei większe zyski inwestora zwykle oznaczają korzystniejsze warunki dzierżawy ziemi dla właściciela nieruchomości.

Dzierżawa pod fotowoltaikę i magazyn energii w 3 krokach

Zacznijmy od tego, że posiadasz ziemię, być może jesteś rolnikiem lub przedsiębiorcą i zastanawiasz się, czy dzierżawa mogłaby Ci przynosić stabilny dochód przy minimalnym nakładzie czasu. Jednocześnie nie musisz posiadać żadnego wkładu własnego oprócz ziemi, którą wnosisz do inwestycji.

Przyjrzymy się teraz, jakie kroki należałoby wykonać, żeby doprowadzić do skutecznej dzierżawy pod fotowoltaikę z systemem magazynowania energii.

Etap 1: Czy Twój grunt jest odpowiedni pod instalację z magazynem energii?

W Electrum Ventures przeprowadzamy zaawansowane analizy, które stanowią bazę do pełnego wykorzystania potencjału Twojej nieruchomości.

Jeśli chcesz ocenić potencjał swojego gruntu, wypełnij formularz na: Poszukujemy gruntów

• Analiza techniczna – analiza, czy grunt ma odpowiednie warunki techniczne (np. klasa gruntu, nasłonecznienie, ukształtowanie terenu).
• Analiza prawna – weryfikacja, czy na Twoim gruncie można instalować systemy fotowoltaiczne i magazyny energii.
• Dostęp do sieci energetycznej – sprawdzenie, czy jest możliwy dostęp do lokalnej sieci energetycznej w celu przesyłu energii.
• Zgody środowiskowe i planistyczne – należy upewnić się, że nie występują przeszkody planistyczne, np. obiekty kolizyjne czy obszary zadrzewione.

Przeczytaj też: Jaki grunt nadaje się pod magazyn energii?

Etap 2: Postanowienia umowy dzierżawy gruntu

• Warunki finansowe – ustalana jest wysokości czynszu, formy i terminy płatności.
• Obowiązki i prawa stron – strony umowy dzierżawy określają swoje obowiązki i prawa.
• Czas trwania umowy – ustalany jest okres dzierżawy oraz warunki jej przedłużenia lub zakończenia.
• Kary za naruszenie umowy – Określenie konsekwencji prawnych w przypadku naruszenia warunków umowy.

Bezpieczna umowa dzierżawy gruntu zapewnia ochronę praw i obowiązków obu stron, dlatego rekomendujemy podjęcie współpracy z zaufanym partnerem. W Electrum mamy ponad 20-letnie doświadczenie. Więcej o tym, co robimy, przeczytasz tutaj: Co robimy.

Etap 3: Podpisanie umowy dzierżawy i czerpanie zysków

Po podpisaniu bezpiecznej umowy, właściciel dzierżawionego gruntu, może zacząć zarabiać.

• Czynsz dzierżawny – regularne otrzymywanie płatności za dzierżawę zapewni Ci stały dochód na długoletni okres (umowy są zwykle podpisywane na dłuższy czas).
• Coroczna waloryzacja – pozwala dostosować wysokość czynszu do inflacji lub innych wskaźników wzrostu kosztów życia. To zabezpieczenie przed utratą wartości czynszu w wyniku wzrostu cen, zapewniające stabilność dochodów dla właściciela gruntu.
• Zwrot podatku od nieruchomości

Przeczytaj też: Czynsz inicjalny i podstawowy w umowie dzierżawy gruntu

Podsumowanie – Korzyści dzierżawy gruntu pod farmę PV zintegrowaną z magazynem energii

Korzyści z dzierżawy pod fotowoltaikę z magazynem energii obejmują nie tylko aspekty finansowe, ale i środowiskowe. Wydzierżawiający przyczynia się do transformacji energetycznej i redukcji emisji CO2 i łagodzenia skutków zmian klimatycznych.

Rozważasz, żeby wydzierżawić swoje grunty pod fotowoltaikę i magazyn energii? Przejdź przez cały proces z profesjonalistami. Jeśli masz pytania, zapraszamy do: Kontaktu

Przeczytaj też: Dzierżawa ziemi pod fotowoltaikę – Najważniejsze informacje

Co warto wiedzieć o dzierżawie ziemi pod instalację fotowoltaiczną?

Posiadasz grunt i zastanawiasz się, czy dzierżawa ziemi pod fotowoltaikę to dobry pomysł?
A może chcesz wydzierżawić ziemię od kogoś, żeby zainwestować w instalację fotowoltaiczną?

W tym poradniku omówimy wszystkie istotne aspekty zarówno z perspektywy właściciela ziemi, jak i inwestora szukającego odpowiedniej działki.

Dla posiadaczy ziemskich

Ile można zarobić na dzierżawie ziemi pod fotowoltaikę?

Działka fotowoltaiczna może przynosić różne zyski w zależności od takich czynników jak:

• lokalizacja, powierzchnia i potencjał OZE nieruchomości (dowiedz się więcej: Jak wybrać najlepszą lokalizację do budowy farmy fotowoltaicznej?),
• prognozowany profil produkcji,
• możliwość dalszego skalowania projektu,
• lokalizacja nieruchomości względem infrastruktury technicznej,
• obowiązujące przepisy prawne i regulacje dotyczące energetyki odnawialnej na danym terenie.

Zarobki z 1 ha przeznaczonego na budowę farmy są więc mocno uzależnione od indywidualnej sytuacji i podlegają negocjacjom.

Jak ocenić potencjał swojego gruntu pod farmę PV?

Inwestycja fotowoltaiczna to przedsięwzięcie, które musi zostać poprzedzone szeregiem analiz. Samodzielna ocena wymaga nakładu czasowego i obszernej wiedzy, dlatego zachęcamy do kontaktu.

Jesteśmy polskim liderem w sektorze energii alternatywnej (Czytaj więcej: Co robimy – Projektowanie Farm i Rozwój Projektów OZE).

Analizie podlega m.in:

• ukształtowanie terenu,
• struktura klasoużytków,
• dostępność infrastruktury, np. dróg dojazdowych,
• występowanie obiektów kolizyjnych ograniczających możliwości realizacji farmy PV, takich jak pasy technologiczne infrastruktury technicznej, obszary zadrzewione, oczka wodne,
• lokalizacja względem infrastruktury OSD / OSP,
• lokalizacja względem form prawnych form ochrony przyrody,
• aspekty prawne, np. związane z własnością czy planami zagospodarowania przestrzennego,
• poziom nasłonecznienia.

Bardziej szczegółowe informacje o ocenie potencjału działki pod farmę fotowoltaiczną znajdziesz w tym artykule: Projekt farmy fotowoltaicznej – co trzeba wiedzieć?

Kluczowe elementy umowy dzierżawy gruntu pod fotowoltaikę

Umowa dzierżawy gruntu pod fotowoltaikę obejmuje szereg istotnych punktów, które powinny być dokładnie uregulowane, aby zapewnić klarowność i bezpieczeństwo obu stronom umowy. Oto najważniejsze z nich:

Określenie przedmiotu umowy

To dokładne określenie numerów ewidencyjnych oraz numerów ksiąg wieczystych nieruchomości lub ich części, które będą dzierżawione pod instalację fotowoltaiczną. Należy dokładnie określić jego powierzchnię wyrażając ją z dokładnością do 1m2. Ponad to przedmiot dzierżawy zostaje również przedstawiony na załączniku graficznym stanowiącym odwzorowanie jego granic na podkładzie mapy zasadniczej/ewidencyjnej lub ortofotomapy.

Czas trwania umowy

Określenie czasu, na jaki zawierana jest umowa dzierżawy gruntu. W przypadku instalacji fotowoltaicznych, umowy są długoterminowe. Umowę dzierżawy można zawrzeć na czas określony, jednak nie przekraczający 30 lat.

Wysokość i sposób ustalania czynszu dzierżawnego

Wysokość czynszu dzierżawnego zależna jest od uzgodnionej w drodze negocjacji stawki wyrażonej w zł/ha/rok oraz dzierżawionej powierzchni wyrażonej w ha (hektar).

Modele płatności i struktury finansowe

Jednym z kluczowych elementów przy wydzierżawianiu gruntu pod farmę fotowoltaiczną jest ustalenie modelu płatności. Elementy istotne do określenia w umowie dzierżawy, to:

• okresy płatności czynszu (roczny, półroczy, kwartalny) oraz jego opłacanie z dołu lub z góry,
• zasady corocznej waloryzacji czynszu,
• płatności dodatkowe,
• kwestie formalno-rachunkowe.

Dzierżawa gruntu pod farmę fotowoltaiczną, a czynsz inicjalny i postojowy

Czynsz inicjalny w umowach dzierżawy gruntów jest opłatą, którą dzierżawca (np. firma energetyczna) płaci właścicielowi nieruchomości w okresie od dnia zawarcia umowy dzierżawy do dnia rozpoczęcie budowy.

Czynsz postojowy jest regularną opłatą, którą dzierżawca płaci właścicielowi nieruchomości począwszy od dnia rozpoczęcia budowy przez cały okres jej trwania.

Dowiedz się więcej: Czynsz inicjalny i postojowy w umowie dzierżawy

Prawa i obowiązki stron umowy

Sprecyzowanie praw i obowiązków dotyczy zarówno dzierżawcy, jak i wydzierżawiającego. Do najistotniejszych tego typu kwestii należą:

• Zakres inwestycji, która może zostać zrealizowana na dzierżawionej nieruchomości.
• Zakres działań, jakie w ramach umowy może podjąć dzierżawca oraz działań, których podjąć nie może.
• Zakres działań, których wydzierżawiający nie może podejmować, gdyż mogą one wpłynąć negatywnie na inwestycję (głównie jej produktywność).
• Zdefiniowanie czynników, których wystąpienie pozwoli stronom wypowiedzieć umowę.

Przepisy dotyczące dzierżawy ziemi pod instalacje fotowoltaiczne

W polskiej legislacji powszechnie występują akty prawne, które znacznie ograniczają możliwość wykorzystania nieruchomości. Wśród nich należy wymienić zapisy traktujące między innymi o:

• Klasie gruntu – najlepsze będą grunty klasy V, VI, a także IV. Grunty klasy I-III podlegają ochronie, podobnie jak grunty klasy Ls.
• Pochodzeniu gruntu – najlepszymi będą grunty pochodzenia mineralnego. Grunty pochodzenia organicznego podlegają ochronie.
• Niezbywalność i nieoddawalność nieruchomości w terminie do 5 lat od jej nabycia.
• Ponadto, należy wspomnieć również o aktach prawa miejscowego, tj. miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w którym nierzadko wprowadzane są zapisy całkowicie zakazujące zabudowy czy też ograniczające je do ściśle określonego typu zabudowy i jej funkcji. Istotne zapisy mogą również wystąpić w Księgach wieczystych, gdzie z zabudowy zostają wyłączone nieruchomości lub ich części objęte służebnością przesyłu i przechodu oraz nieruchomości obciążone wysoką hipoteką.

Z nami szybko dowiesz się, jaki potencjał ma Twój grunt:
Wypełnij formularz

Działka pod fotowoltaikę a podatek od dzierżawy

O tym, czy do przychodu z dzierżawy gruntu rolnego będzie mieć zastosowanie podatek dochodowy od osób fizycznych, rozstrzyga to, na jaki cel odbywa się dzierżawa gruntu. Jeżeli jest to cel rolniczy, wynagrodzenie za dzierżawę nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Jeśli natomiast mamy do czynienia z celem nierolniczym (np. dzierżawa gruntu pod instalacje paneli słonecznych), to w takim przypadku rolnik jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego.

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)

Dzierżawa gruntu do końca 2022 roku była opodatkowana według zasad ogólnych w oparciu o skalę podatkową określoną przez ustawę o PIT. Od 2023 roku dzierżawa gruntu jest opodatkowana tak samo jak najem prywatny, czyli w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

W roku 2024 stawka ryczałtu od przychodów z dzierżawy wynosi: 8,5% do kwoty 100.000 zł; od nadwyżki ponad tę kwotę ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 12,5% przychodów.

Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)

Podmioty prawne, takie jak spółki kapitałowe czy inne formy prawne, które uzyskują dochody z dzierżawy ziemi pod farmę fotowoltaiczną, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT).

Stawka podatku CIT co do zasady wynosi obecnie 19% od dochodów przed opodatkowaniem. Spółki zaliczone do małych podatników oraz rozpoczynające działalność mogą skorzystać z obniżonej 9% stawki podatku dochodowego od osób prawnych.

Dzierżawa na cele nierolnicze a podatek od nieruchomości

Dzierżawa gruntu rolnego na cele nierolnicze powoduje, że przestaje on podlegać podatkowi rolnemu, a zaczyna podlegać dużo wyższemu podatkowi od nieruchomości w takim zakresie, w jakim grunt jest zajęty na cele prowadzonej działalności gospodarczej.

Dla osób lub firm chcących wydzierżawić grunt od posiadacza ziemi

Jak znaleźć odpowiednią ziemię pod instalację fotowoltaiczną?

Dopasowana do charakteru inwestycji ziemia to klucz do sukcesu. Poszukiwanie działki pod farmę fotowoltaiczną wymaga podjęcia kilku kroków, które mogą mieć decydujący wpływ na sukces całej inwestycji. Kroki zostały opisane w tym artykule w części: Jak ocenić potencjał swojego gruntu pod farmę PV?

Więcej szczegółowych informacji o poszukiwaniu gruntu idealnego znajdziesz w poradniku: Jak wybrać najlepszą lokalizację do budowy farmy fotowoltaicznej?

Dzierżawa ziemi pod fotowoltaikę, a korzyści ekologiczne i promowanie zrównoważonego rozwoju

Dzierżawa ziemi pod instalację PV, oprócz korzyści materialnych, przynosi szereg dobrych zmian w kierunku zrównoważonego rozwoju:

• Produkcja czystej energii – instalacje fotowoltaiczne pozwalają na produkcję energii elektrycznej przy użyciu odnawialnych źródeł energii (OZE), co przyczynia się do redukcji emisji gazów cieplarnianych, a także innych zanieczyszczeń powietrza.
• Zrównoważony rozwój – inwestycje w fotowoltaikę wspierają cele zrównoważonego rozwoju poprzez zmniejszenie zależności od tradycyjnych źródeł energii, takich jak węgiel. Przyczyniają się do minimalizacji negatywnego wpływu na środowisko naturalne.
• Tworzenie miejsc pracy – budowa i eksploatacja instalacji fotowoltaicznych generuje nowe miejsca pracy w sektorze energii odnawialnej, wspierając lokalne gospodarki.
• Poprawa bezpieczeństwa energetycznego – odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna, redukują zależność od importu energii oraz zmniejszają ryzyko zakłóceń w dostawach energii.
• Długoterminowa stabilność energetyczna – fotowoltaika oferuje długoterminową stabilność energetyczną, dzięki niskim kosztom eksploatacji i przewidywalnym kosztom produkcji energii elektrycznej.
• Ochrona zasobów naturalnych – inwestycja w fotowoltaikę przyczynia się do ochrony zasobów naturalnych, takich jak woda i gleba, poprzez ograniczenie eksploatacji surowców nieodnawialnych.
• Dodatkowy przychód do budżetu gminy – inwestycja generuje dodatkowe wpływy z tytułu podatku od nieruchomości oraz częściowo z tytułu podatku CIT.

Zajmujemy się projektowaniem i rozwojem farm fotowoltaicznych.
Sprawdź potencjał swojej ziemi tutaj:
Poszukujemy gruntów

Dzierżawa ziemi pod fotowoltaikę – podsumowanie

Dzierżawa ziemi rolnej pod farmy fotowoltaiczne może generować stabilne dochody. Przed podjęciem decyzji o dzierżawie, konieczna jest dokładna ocena potencjału terenu pod kątem nasłonecznienia, topografii i dostępności infrastruktury. Zawarcie klarownej umowy dzierżawy ziemi jest kluczowe dla zabezpieczenia interesów obu stron. Umowa powinna zawierać zapisy dotyczące wysokości czynszu, okresu trwania umowy, obowiązków stron oraz wszelkich zasad korzystania z terenu.

Fotowoltaika Warunki przyłączenia do sieci elektroenergetycznej 

Uzyskanie warunków przyłączenia farmy fotowoltaicznej (PV) do sieci elektroenergetycznej to proces wymagający prawidłowego wypełnienia wniosku oraz przygotowania odpowiednich załączników, a następnie efektywnej współpracy z operatorem systemu dystrybucyjnego (OSD). Przedstawiamy przewodnik po najważniejszych etapach tego procesu: przed złożeniem wniosku, w trakcie jego składania oraz po złożeniu. 

Przed złożeniem wniosku

1. Analiza terenu i audyt gruntu – weryfikujemy nieruchomość pod kątem jej uwarunkowań planistyczno-środowiskowych, jak również jej lokalizacji względem infrastruktury technicznej. Ponadto, weryfikujemy potencjał nieruchomości, tj. przeprowadzamy analizę nasłonecznienia i wykonujemy analizę produktywności.
2. Sprawdzenie planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP) – weryfikujemy, czy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego pozwala na budowę farmy fotowoltaicznej na wybranym terenie. W przypadku braku MPZP, uzyskujemy decyzję o warunkach zabudowy (WZ). Jednak, aby tak się stało, uprzednio musimy uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowanych (DoŚU).
3. Zbieranie dokumentacji – opracowujemy niezbędne dokumenty stanowiące sam wniosek o określenie warunków przyłączenia i kompletujemy niezbędne załączniki, wśród których wymienić należy: 

● dokument potwierdzający prawo do dysponowania nieruchomością, 

● decyzję o WZ lub wypis i wyrys z MPZP,  

● karty katalogowe,  

● projekt zagospodarowania terenu,  

● rysunki techniczne, jak również mapy. 

Warunki przyłączenia farmy PV do sieci elektrycznej – Wniosek 

Po etapie początkowym, należy złożyć wniosek do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) lub Operatora Systemu Przesyłowego (OSP) o wydanie warunków przyłączenia do sieci elektrycznej. Warunki przyłączenia określają przede wszystkim wszelkie wymagania techniczne, jakie trzeba spełnić, aby zapewnić bezpieczne i terminowe przyłączanie farmy PV do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE). Warunki przyłączenia farmy fotowoltaicznej są jednym z załączników umowy przyłączeniowej, która, ponad wymagania techniczne opisane w WP, reguluje również kwestie harmonogramu, kosztów oraz prawa i obowiązku jej stron. 

Krok po kroku

Warto wiedzieć, że każdy z operatorów sieci może mieć swoje dodatkowe wymagania formalne odnoszące się do dokumentacji załączanej do wniosku o wydanie warunków przyłączenia. 

1. Przygotowanie wniosku – wypełniamy wniosek o warunki przyłączenia zgodnie z wymaganiami OSD/OSP. 
2. Załączniki do wniosku – dokument potwierdzający prawo do dysponowania nieruchomością, decyzja o WZ lub wypis i wyrys z MPZP, karty katalogowe, projekt zagospodarowania terenu, rysunki techniczne, w tym również mapy (bardziej szczegółowo rozpiszemy to w dalszej części tego artykułu). 
3. Opłata za przyłączenie – czyli wpłata zaliczki na poczet przyłączenia, która zazwyczaj wynosi 30 zł/kW (30 000 zł za 1 MW mocy instalacji). Należy zadbać o wpłatę w terminie 14 dni od złożenia wniosku. Warto wspomnieć, że maksymalna wysokość ww. zaliczki wynosi 3 000 000 zł. 
4. Złożenie wniosku – można go złożyć osobiście, pocztą lub drogą elektroniczną, w zależności od procedur danego operatora. 

 

W Electrum Ventures rozwijamy projekty od greenfieldów: 

Co robimy 

Co należy dołączyć do wniosku?

 

Każdorazowo, należy zapoznać się ze wzorem wniosku o warunki przyłączenia do sieci energetycznej farmy fotowoltaicznej, dostępnym u konkretnego Operatora Sieci Dystrybucyjnej lub Operatora Systemu Przesyłowego. Każdy wniosek zawiera listę załączników.

Wśród dokumentów niezbędnych znajdziemy: 

• Dokument potwierdzający tytuł prawny do nieruchomości – może obejmować różne formy użytkowania gruntu; najczęściej jest to akt własności lub umowa dzierżawy.   
• Decyzję o warunkach zabudowy lub wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego  
• Plan zabudowy na mapie sytuacyjno-wysokościowej, czyli dokument kartograficzny, który przedstawia planowaną lokalizację i układ wszystkich elementów farmy fotowoltaicznej na terenie inwestycji. Mapa jest kluczowym elementem dokumentacji projektowej i niezbędnym do uzyskania pozwoleń na budowę oraz warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej.
• Karty katalogowe urządzeń, które stanowić będą elementy farm PV. Głównie chodzi o karty katalogowe: paneli PV, inwerterów, stacji transformatorowych, konstrukcji wsporczych, linii kablowych.
• Schematy jednokreskowe instalacji.
• Mapę przebiegu linii przyłączeniowej.  

W Electrum Ventures odpowiadamy za pełne wykorzystanie potencjału nieruchomości, analizy planistyczno-środowiskowe czy uzyskanie decyzji administracyjnych. Dowiedz się więcej o tym: Co robimy

Po złożeniu wniosku o warunki przyłączenia instalacji fotowoltaicznej

1. Wniesienie zaliczki na poczet opłaty przyłączeniowej – zaliczka wnoszona w terminie do 14 dni od dnia złożenia wniosku. 
2. Uzupełnienie wniosku – OSD/OSP po weryfikacji złożonego wniosku może wezwać do wniesienia uzupełnień, których zakres jest opisany w pisemnym wezwaniu kierowanym do wnioskodawcy.  
3. Monitorowanie postępu – warto śledzić postępy w rozpatrywaniu wniosku przez OSD. W tym celu kontaktujemy się z operatorem. 
4. Czas oczekiwania – OSD ma maksymalnie 150 dni na rozpatrzenie wniosku o przyłączenie do sieci wysokiego napięcia (WN) oraz maksymalnie 120 dni na rozpatrzenie wniosku o przyłączenie do sieci średniego napięcia (SN). W praktyce, w zdecydowanej większości rozpatrywanych wniosków czas ten jest dłuższy. Do czasu rozpatrywania wniosków nie wlicza się czasu niezbędnego na uzupełnienia (pkt 2). Nie wilcza się również opóźnień wynikających z działań wnioskodawcy. OSD/OSP ma możliwość przedłużenia terminu rozpatrzenia wniosku o połowę terminu podstawowego tj. odpowiednio 60 dni lub 75 dni. 
5. Uzyskanie warunków przyłączenia – po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku otrzymujemy warunki przyłączenia farmy fotowoltaicznej, które określą szczegóły techniczne oraz koszty związane z przyłączeniem farmy PV do sieci energetycznej. Warunki przyłączenia farmy fotowoltaicznej są ważne 2 lata licząc od dnia ich doręczenia. 
6. Podpisanie umowy przyłączeniowej – na podstawie otrzymanych warunków przyłączenia, podpisuje się umowę przyłączeniową z OSD/OSP. Umowę przyłączeniową należy podpisać w okresie ważności warunków przyłączenia. Umowa ta określa prawa i obowiązki obu stron oraz harmonogram realizacji przyłączenia, zarówno po stronie OSD/OSP, jak również podmiotu przyłączanego. 
7. Realizacja przyłączenia – po podpisaniu umowy, OSD/OSP przystąpi do realizacji prac związanych z przyłączeniem farmy fotowoltaicznej do sieci. Współpraca z operatorem jest ważna, aby zapewnić płynny przebieg procesu. 

Jak skutecznie uzyskać warunki przyłączenia farmy PV – Podsumowanie 

Uzyskanie warunków przyłączenia farmy fotowoltaicznej wymaga starannego przygotowania i skutecznej komunikacji z operatorem systemu dystrybucyjnego. Przed złożeniem wniosku należy skompletować wszystkie niezbędne dokumenty. A po jego złożeniu, monitorować proces i być gotowym do szybkiego reagowania na ewentualne pytania. Dzięki temu można skutecznie uzyskać warunki przyłączenia i skutecznie zrealizować inwestycję farmy fotowoltaicznej. 

Przeczytaj też: Projekt farmy fotowoltaicznej – co trzeba wiedzieć?