Energia wiatrowa – największe mity. Jakie są najpopularniejsze mity o energii wiatrowej?

Energetyka wiatrowa odgrywa dziś kluczową rolę w transformacji energetycznej jako jedno z najefektywniejszych spośród dostępnych źródeł energii odnawialnej. Rozwój tej technologii wiąże się jednak nie tylko z zagadnieniami inżynieryjnymi czy środowiskowymi – to także obszar istotnych procesów społecznych, politycznych i ekonomicznych.

Wraz z rosnącym znaczeniem energetyki wiatrowej pojawiają się również pytania, obawy i błędne przekonania, które mogą wpływać na odbiór inwestycji – zwłaszcza na poziomie lokalnym.

Dlatego w niniejszym tekście przyglądamy się najczęściej powtarzanym mitom dotyczącym turbin wiatrowych – naszym celem jest uporządkowanie faktów i dostarczenie rzetelnych informacji, wraz ze źródłami, które pomogą lepiej zrozumieć charakter tej technologii oraz jej rzeczywisty wpływ na otoczenie.

Popularne mity dotyczące technologii wiatrowych

MIT 1: Turbiny wiatrowe generują szkodliwy dla zdrowia hałas

Potencjalny hałas bardzo często budzi obawy mieszkańców, w otoczeniu których planowana jest instalacja wiatrowa. Trzeba jednak od razu zaznaczyć, że dzięki nowoczesnej technologii i odpowiednim regulacjom prawnym, po prostu nie jest możliwym zbudowanie takiej inwestycji wiatrowej, która będzie wywoływała negatywne skutki zdrowotne wśród mieszkańców gospodarstw zlokalizowanych blisko niej.

W kontekście zdrowia i szkodliwego hałasu warto wspomnieć przede wszystkim o badaniach, które prowadzili naukowcy z Polskiej Akademii Nauk, zbierając swoje wnioski w opracowaniu “Elektrownie wiatrowe w środowisku człowieka”. W ramach tej pracy siły połączyło aż 37 naukowców.

Poziomy hałasu były starannie monitorowane i testowane na przestrzeni lat – wykazano, że nowoczesne turbiny wiatrowe, zlokalizowane w bezpiecznej odległości, nie generują stałego hałasu szkodliwego dla zdrowia.

Odczuwalny poziom hałasu w obecnie procedowanej, minimalnej odległości 500 m zabudowań od turbiny wiatrowej, nie przekracza 40 dB (decybelów). Mieści się to w normie, która nie wiąże się ze szkodliwym oddziaływaniem na zdrowie. Hałas ten można porównać do tego, co usłyszymy w cichej bibliotece.

W zrozumieniu, jaki poziom hałasu generuje nowoczesna turbina wiatrowa, może pomóc odniesienie do hałasu, który generują popularne sprzęty domowe:

Co więcej, normy hałasu w środowisku są restrykcyjne – 40–45 dB w nocy i 45–55 dB w dzień (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska*).

*Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. dotyczące dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku to akt prawny, który obowiązuje m.in. w odniesieniu do turbin wiatrowych. Dokument ten precyzuje maksymalne wartości hałasu dopuszczalne na różnych rodzajach terenów, w tym na obszarach z zabudową mieszkaniową.

MIT 2: Turbiny wiatrowe generują szkodliwe infradźwięki

Po hałasie pozostaje kwestia szkodliwych infradźwięków, które stały się elementem wielu kampanii antywiatrakowych. Chodzi o fale dźwiękowe niesłyszalne dla człowieka, otaczające nas na co dzień, będące naturalną częścią naszego środowiska. Zdaniem ekspertów, o czym możemy przeczytać w broszurze PSEW, „Energetyka Wiatrowa Fakty”, infradźwięki generowane przez turbiny nie są szkodliwe dla zdrowia.

Potwierdzają to badania naukowe i terenowe. Już w 2009 roku Amerykańskie i Kanadyjskie Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej powołały międzynarodowy, interdyscyplinarny zespół badawczy złożony z niezależnych specjalistów w dziedzinach takich jak akustyka, audiologia, medycyna i zdrowie publiczne. Ich badania wykazały, że infradźwięki o natężeniu charakterystycznym dla turbin wiatrowych nie wywierają negatywnego wpływu na zdrowie.

„Wyniki pomiarów infradźwięków generowanych przez elektrownie wiatrowe wskazują, że ich poziomy nie przekraczają wartości progów słyszenia z tego zakresu częstotliwości.”, mówi dr inż. Ryszard Ingielewicz (Katedra Mechaniki Budowli, Wydział Inżynierii Lądowej, Środowiska i Geodezji Politechnika Koszalińska), co czytamy we wspomnianej broszurze PSEW – „Poziomy infradźwięków pochodzących z elektrowni wiatrowych są niższe lub porównywalne do poziomu hałasu towarzyszącego typowym naturalnym źródłom infradźwięków występujących powszechnie w przyrodzie, takim jak np. szum Morza Bałtyckiego i szum lasów wywołany wiatrem, zatem nie są szkodliwe dla ludzkiego zdrowia.”

MIT 3: Turbiny wiatrowe generują szkodliwe dla zdrowia pole elektromagnetyczne

Kolejną kwestią jest pole elektromagnetyczne. Choć samo to zjawisko w określonych warunkach może być szkodliwe, w przypadku turbin wiatrowych mamy do czynienia z bardzo niskim poziomem promieniowania elektromagnetycznego. Dodatkowo, cała infrastruktura elektroenergetyczna związana z funkcjonowaniem elektrowni wiatrowych jest projektowana i budowana w taki sposób, aby nie powodowała negatywnego wpływu na zdrowie ludzi.

W tym miejscu znowu warto odwołać się do badań ekspertów z Komitetu Inżynierii Środowiska PAN.

Czytamy tam, że w przypadku farm wiatrowych, „transformatory i urządzenia rozdzielcze są tak umieszczone, że żaden człowiek nie podejdzie na tyle blisko (ze względu na przegrody i ogrodzenia), aby generowane pole elektromagnetyczne mogło spowodować jakiekolwiek konsekwencje w zakresie jego zdrowia.”

Zespoły inżynierskie Grupy Electrum projektują i realizują farmy wiatrowe z najwyższą dbałością o bezpieczeństwo mieszkańców pobliskich terenów – wewnętrzna sieć elektroenergetyczna oraz cała infrastruktura farmy budowane są zgodnie z zasadami obowiązującymi przy realizacji linii kablowych stosowanych w energetyce komunalnej i przemysłowej.

Dzięki temu pole elektromagnetyczne generowane przez pracujące turbiny wiatrowe pozostaje na poziomie, który – zgodnie z obowiązującymi w Polsce normami – nie stanowi zagrożenia dla zdrowia ludzi.

MIT 4: Turbiny wiatrowe są znaczącą przyczyną śmierci ptaków

Ostatni z najbardziej popularnych mitów o energetyce wiatrowej dotyczy przekonania, że turbiny wiatrowe w istotnym stopniu przyczyniają się do śmierci ptaków. Choć sporadyczne kolizje rzeczywiście się zdarzają, skala tego zjawiska jest często wyolbrzymiana i nieporównywalnie mniejsza niż w przypadku innych zagrożeń stwarzanych przez człowieka – takich jak ruch drogowy, linie energetyczne, budynki ze szklanymi elewacjami czy koty domowe. Dobrze pokazuje to poniższy wykres (opracowany w A Summary and Comparision of Bird Mortality from Antropogenic Causes with an Emphasis on Collisions):

Warto podkreślić, że już na etapie procesu deweloperskiego (czyli pracy Electrum Ventures) każda elektrownia wiatrowa musi zostać zaprojektowana z uwzględnieniem lokalnych uwarunkowań przyrodniczych, w tym tras migracji i żerowania ptaków oraz siedlisk gatunków chronionych.

Inwestycje podlegają obowiązkowej ocenie oddziaływania na środowisko, a ich lokalizacja oraz sposób realizacji są zatwierdzane przez odpowiednie instytucje. Dzięki temu minimalizujemy potencjalny wpływ farm wiatrowych na awifaunę – zarówno przez odpowiedni dobór lokalizacji, jak i zastosowanie środków technicznych ograniczających ryzyko kolizji.

Podsumowanie

Inwestycje wiatrowe są projektowane i realizowane zgodnie ze wszystkimi ustalonymi prawnie i naukowo wytycznymi, które mają chronić zdrowie osób zamieszkujących tereny pobliskie elektrowniom, jak i naturę, która je otacza.

W Electrum Ventures dokładamy wszelkich starań, by każdy projekt realizowany był z poszanowaniem lokalnych warunków środowiskowych i przy pełnej transparentności wobec społeczności, w których działamy.

Wiemy, że pojawienie się nowej inwestycji budzi pytania i wątpliwości – to naturalne.

Dlatego jesteśmy gotowi na otwarty dialog i aktywnie uczestniczymy w spotkaniach z mieszkańcami, by rozwiewać mity, przedstawiać rzetelne dane oraz wsłuchiwać się w głosy lokalnych społeczności. Naszym celem nie jest jedynie rozwój zielonej energetyki, ale również budowanie zaufania i trwałych, odpowiedzialnych relacji z ludźmi, którzy będą na co dzień żyć w sąsiedztwie nowoczesnych źródeł energii.

Źródła:

A Summary and Comparision of Bird Mortality from Antropogenic Causes with an Emphasis on Collisions; Wallace Erickson, Gregory Johnson, David Young Jr.

Elektrownie wiatrowe w środowisku człowieka, Wydawnictwo Polskie Akademii Nauk, A. W. Jasiński, P. Kacejko, K. Matuszczak, J. Szulczyk, A. Zagubień

Energetyka Wiatrowa Fakty, Polskie Stowarzyszenie Energii Wiatrowej

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku